ابرمتن (Hypertext) یک مفهوم در زمینه فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر است که به نوعی از متن اشاره دارد که شامل لینکها (پیوندها) به دیگر متون یا منابع است. این قابلیت به کاربران این امکان را میدهد که به راحتی و به صورت غیرخطی به اطلاعات مرتبط دسترسی پیدا کنند.
تعریف:
این اصطلاح به متنی اطلاق میشود که به دیگر متون، تصاویر، و منابع دیجیتال از طریق لینکهای تعبیهشده در آن متصل است. به عبارت دیگر، ابرمتن به کاربران اجازه میدهد تا با کلیک بر روی لینکها به اطلاعات جدیدی منتقل شوند.
کاربردها:
وبسایتها: ابرمتن اساس طراحی وبسایتها و صفحات اینترنتی است. هر صفحه وب معمولاً شامل لینکهایی به صفحات دیگر، منابع یا اطلاعات مرتبط است.
مستندات دیجیتال: در مستندات دیجیتال و نرمافزارهای آموزشی، این ویژگی به کاربران این امکان را میدهد که به سادگی به بخشهای مختلف متن یا منابع اضافی دسترسی پیدا کنند.
مثال:
ویکیپدیا یک نمونه بارز از ابرمتن است که در آن هر مقاله شامل لینکهایی به مقالات دیگر است و کاربران میتوانند به راحتی بین مقالات مختلف جابجا شوند.
در سال ۱۹۹۲ مرورگر لینکس به عنوان یک مرورگر اولیه اینترنت با قابلیت فراهم نمودن پیوندهای ابرمتنی در میان سندها پا به عرصه وجود گذاشت.
در سال ۱۹۴۵ ونیوار بوش مقالهای در مجله «آتلانتیک مانسلی» به نام «همانگونه که ممکن است ما فکر کنیم» دربارهٔ یک دستگاه نمونه-ابرمتن در آینده نوشت و آن را «ممکس» نامید.
نظام ابررسانهای نیز نظیر اغلب مفاهیم و فناوریها، به یکباره در صحنه علوم رایانه ظاهر نشده است. از دهه ۱۹۶۰، تلاشهای بسیاری برای توصیف و استفاده از ابرمتن صورت گرفت. آنچه نظامهای ابررسانهای در انتظار آن بودند، استفاده از قدرت پردازش بالای رایانه برای ترکیب و ارائه صوت، تصویر، و متن بود که در سالهای اخیر به سرعت رشد و گسترش یافته است.
در این روش، معمولاً از تارنما یا پروتکل انتقال ابرمتن استفاده میشود. امنیت این روش بالاتر بوده بطوریکه امکان گشودن رمز یا مشاهده پیوندهای ارسال شده از منظر نظری صفر میباشد. تجربه نشان دادهاست که کاربران با نرمافزارهای تحت ویندوز نسبت به نرمافزارهای تحت وب ارتباط راحتتری برقرار میکنند. در نتیجه روش اول، طبق آمار، همچنان استفادهکننده بیشتری دارد.