آمیلاز

امیلاز. [ اَ ] ( فرانسوی، اِ ) از انواع دیاستازهاست. ( از گیاه شناسی ثابتی ص 108 ).

آمیلاز. آمیلازها آنزیم هایی از گروه گلیکوزید هیدرولاز هستند که باعث تجزیهٔ زنجیره های کربوهیدرات ها مانند نشاسته می شوند.
آمیلاز در بدن انسان در بزاق، آنزیم های لوزالمعده و روده باریک یافت می شود. این آنزیم باعث تجزیه زنجیره های پلی ساکارید مانند نشاسته به اجزای کوچک تر و دی ساکاریدهایی مانند مالتوز می شود و نقش مهمی در گوارش کربوهیدرات ها دارد. سایر بافت ها نیز تا حدودی فعالیت آمیلازی دارند مثل: تخمدان ها، روده باریک و بزرگ و ماهیچه های مخطط.
آلفا آمیلاز موجود در بزاق، کمی از نشاسته را تبدیل می کند چون مدت توقف غذا در دهان ناچیز است ولی قسمت عمده فعالیت این آنزیم مربوط به آمیلاز لوزالمعده است. آمیلاز به طور طبیعی از سلول های آسینار پانکراس به مجرای پانکراس و سپس دوازدهه ترشح می گردد و در روده به تجزیه نشاسته کمک می کند.
آمیلازها ساختاری پروتئینی دارند و به سه زیرگروه آلفا آمیلاز ( α - Amylase )، بتا آمیلاز ( β - Amylase ) و گاما آمیلاز ( γ - Amylase ) تقسیم بندی می شوند.
الف ) آلفا آمیلاز که عمل هیدرولیز آن مرتب نبوده و در قسمت های مختلف زنجیره اثر می کند.
ب ) بتا آمیلاز یا آمیلاز باکتری ها که زنجیره های پلی ساکاریدی مانند نشاسته و گلیکوژن را از قسمت انتهایی غیراحیاکنندهٔ آن ها هیدرولیز می کند و هر بار یک مولکول مالتوز به وجود می آورد.
دو ایزو آنزیم عمده آمیلاز مربوط به لوزالمعده ( p ) و غدد بزاقی ( s ) است. پی اچ مطلوب برای این آنزیم حدود ۷ است. یون های کلر، برم، نیترات آن را فعال و سیترات و اگزالات آن را مهار می کنند. در واقع آنزیم آمیلاز، نشاسته را از محل پیوندهای ۴–۱ هیدرولیز می کند و آن را به مالتوز تبدیل می کند.
سطح خونی این آنزیم در آسیب سلول های لوزالمعده در بیماری پانکراتیت و سایر بیماری های لوزالمعده مانند انسداد مجاری لوزالمعده در خون افزایش می یابد؛ بنابراین در موارد وجود علائم مربوط به بیماری های لوزالمعده مانند درد شدید شکمی، تب، کاهش اشتها و استفراغ این تست درخواست می شود.
آسیب سلول های آسینار لوزالمعده نیز التهاب یا انسداد در هر قسمتی از مجاری لوزالمعده یا مجرای صفراوی مشترک سبب برگشت آمیلاز به عقب، به داخل بافت لوزالمعده می شود. سپس آمیلاز از طریق وریدچه ها و عروق لنفاوی جذب خون می گردد؛ و سبب افزایش سطح آمیلاز در خون می شود. کلیه به سرعت آمیلاز را تصفیه می کند و در نتیجه سطح آمیلاز در ادرار افزایش می یابد. سطح افزایش یافتهٔ آمیلاز در خون «هیپرآمیلازی» نامیده می شود. برای مثال در پانکراتیت حاد، مقدار آمیلاز سرم در مدت ۱۲–۲ ساعت شروع به افزایش می کند در مدت ۷۲–۱۲ ساعت به اوج می رسد و در عرض ۴–۳ روز به علت تصفیهٔ آن توسط کلیه ها به وضعیت طبیعی بازمی گردد. در واقع سطح آمیلاز سرم ۲–۱ روز بعد از بهبود مرحلهٔ حاد بیماری به حد طبیعی برمی گردد اما سطح آمیلاز ادرار ۷–۵ روز پس آغاز بیماری بالا باقی می ماند این امر به تشخیص پانکراتیت پس از بازگشت سطح سرمی آن به حالت طبیعی کمک می کند. آزمون آمیلاز ادرار هر دو آزمون های حساسی هستند اما برای اختلالات لوزالمعده اختصاصی نیستند، سایر بیماری های غیر لوزالمعده ای هم می توانند سطح آمیلاز را در سرم و ادرار بالا ببرند. برای مثال در التهاب حاد غدد بناگوشی مانند اوریون و نیز در آنفارکتوس کلیه، بارداری خارج رحمی، انسداد روده، ایسکمی مزانتر و اختلالات وخیم روده ای هم مقدار آمیلاز افزایش می یابد پس باید علاوه بر آن آزمون ها به علائم بیماری هم توجه ویژه داشت.

آمیلاز. آمیلاز (amylase)
آنزیم تجزیه کنندۀ نشاسته به ترکیبات قندی. این ترکیبات در بدن مصرف می شوند. آمیلاز در اغلب گیاهان و جانوران یافت می شود. در انسان، آمیلاز در بزاق و شیرۀ گوارشی لوزالمعده، که به مجرای گوارشی می ریزد، وجود دارد. نشاسته مادۀ غذایی مهمی برای انسان است و در گیاهانی مانند سیب زمینی و غلات یافت می شود. این ماده از مولکول های بزرگ نامحلول درست شده است، و براثر عمل آمیلاز قندهایی تولید می کند که محلول اند و جذب بدن می شوند. پهای بهینۀ آمیلاز انسان۷.۲ تا۷.۴ است. آمیلاز مانند بیشتر آنزیم ها، در دماهای بالاتر از ۶۰ درجۀ سلسیوس ساختار اصلی خود را از دست می دهد.

(جانوری): آنزیمی در بزاق و ترشحات لوزالمعده که مولکول‌های نشاسته را به مولکول‌های کوچکتر تجزیه می‌کند.

💡 آمیلازها آنزیم‌هایی از گروه گلیکوزید هیدرولاز هستند که باعث تجزیهٔ زنجیره‌های کربوهیدرات‌ها مانند نشاسته می‌شوند.

💡 آمیلاز در بدن انسان در بزاق، آنزیم‌های لوزالمعده و روده باریک یافت می‌شود. این آنزیم باعث تجزیه زنجیره‌های پلی‌ساکارید مانند نشاسته به اجزای کوچک‌تر و دی‌ساکاریدهایی مانند مالتوز می‌شود و نقش مهمی در گوارش کربوهیدرات‌ها دارد. سایر بافت‌ها نیز تا حدودی فعالیت آمیلازی دارند مثل: تخمدان‌ها، روده باریک و بزرگ و ماهیچه‌های مخطط.

💡 هنگامی که آنزیم گلوکوآمیلاز روی سطح سرامیکی پوشیده شده با کربن رشته‌ای قرار می‌گیرد، پایداری آنزیم به شدت افزایش می‌یابد.

💡 ب) بتا آمیلاز یا آمیلاز باکتری‌ها که زنجیره‌های پلی‌ساکاریدی مانند نشاسته و گلیکوژن را از قسمت انتهایی غیراحیاکنندهٔ آن‌ها هیدرولیز می‌کند و هر بار یک مولکول مالتوز به وجود می‌آورد.

💡 در پانکراتیت حاد معمولاً افزایش آمیلاز همسو با افزایش آنزیم دیگری به نام لیپاز است و اغلب در تشخیص این بیماری اندازه‌گیری هر دو آنزیم با یکدیگر درخواست می‌شود ولی در پانکراتیت مزمن که معمولاً به دلیل الکلیسم یا ناهنجاری‌های ژنتیکی مانند سیستیک فیبروزیس اتفاق می‌افتد میزان آمیلاز به‌صورت متوسط افزایش می‌یابد یا در موارد آسیب و از بین رفتن سلول‌های سازنده آمیلاز میزان این آنزیم کاهش می‌یابد.

💡 در افراد مبتلا به موکوویسیدوز که یک بیماری مادرزادی لوزالمعده است سطوح آمیلاز سرم کاهش می‌یابد. افزایش آمیلاز خون به همراه کاهش یا نرمال بودن آمیلاز ادرار می‌تواند مطرح‌کننده اختلال در عملکرد کلیه یا حضور ماکروآمیلاز (آمیلاز باند شده به پروتئین‌های خون) در خون باشد که این وضعیت آخر مطرح‌کننده بیماری خاص نمی‌تواند باشد.