آفتابه بردار

واژهٔ آفتابه‌بردار که در متون کهن و اسناد تاریخی به‌کار رفته است، به فردی اطلاق می‌شد که مسئولیت حمل و نگهداری آفتابه را در دربار پادشاهان یا خانه‌های اشراف بر عهده داشته است. این عنوان شغلی، نشان‌دهندهٔ وجود سلسله‌مراتب دقیق و تقسیم‌کارهای بسیار جزئی در نظام خدمتگزاری عصر خویش بوده است. با گذشت زمان و دگرگونی ساختارهای اجتماعی و مشاغل، استفاده از این لقب منسوخ گردید و جای خود را به واژهٔ عمومی‌تر آفتابه‌دار داد. تغییر این اصطلاح، تنها یک جایگزینی زبانی ساده نبود، بلکه بازتاب تحولات گسترده‌تر در فرهنگ جامعه و حذف تدریجی مناصب بسیار تخصصی وابسته به دربارها و طبقات ممتاز است. اکنون این واژهٔ کهن، بیشتر در متون تاریخی، فرهنگ‌نامه‌ها و پژوهش‌های مربوط به تاریخ اجتماعی و مشاغل سنتی ایران یافت می‌شود. مطالعهٔ چنین واژگانی، پنجره‌ای به سوی درک بهتر مناسبات اجتماعی، سبک زندگی و ساختار اقتصادی ادوار گذشته می‌گشاید و سیر تطور مشاغل را در بستر تاریخ ایران نمایان می‌سازد.