آزادی مجانبی یا asymptotic freedom مفهومی در فیزیک ذرات بنیادی است که به رفتار کوارکها در نزدیکی یکدیگر اشاره دارد. بر اساس این مفهوم، وقتی کوارکها به هم نزدیک میشوند، نیروی قوی میان آنها کاهش مییابد و تقریباً به صفر میل میکند. این ویژگی برخلاف نیروهای معمولی است که با کاهش فاصله، شدت بیشتری پیدا میکنند.
این پدیده در نظریه کرومودینامیک کوانتومی (QCD) نقش کلیدی دارد و توضیح میدهد چرا کوارکها در درون هادرونها تقریباً آزاد حرکت میکنند. به عبارت دیگر، در مقیاسهای بسیار کوچک، کوارکها قادرند مانند ذرات آزاد رفتار کنند، اما با دور شدن، نیروی قوی آنها را به هم پیوند میدهد.
آزادی مجانبی نشاندهنده رفتار غیرمنتظره نیروهای بنیادی است و درک آن برای مدلسازی هادرونها و پیشبینی نتایج آزمایشهای ذرات ضروری است. این ویژگی اساس بسیاری از تحقیقات در فیزیک ذرات و نظریههای برخوردهای پرانرژی را تشکیل میدهد و یکی از مهمترین کشفیات قرن بیستم در فیزیک نظری محسوب میشود.