شیخ مفید
دانشنامه اسلامی
در عصر مفید، بغداد مرکز علوم اسلامی بود و در پایگاه خلفای عباسی، فقه مذاهب مختلف تدریس می شد و در کنار مکاتیب، مکتب شیخ مفید جلوه خاصی داشته و از رونق بیشتری برخوردار بود. مفید در عصر خودش از مبتکران علم کلام و فقه استدلالی به شمار می رفت. امام زمان (عج) درباره او ضمن توقیعی خطاب به وی می فرماید: «شیخ السدید و مولی الرشید الاخ الولی الناصر لنا...».شیخ طوسی درباره او می گوید: «ابو عبدالله مفید، معروف به ابن معلم، از متکلمان طایفه امامیه است که در فقه و کلام بر همه مقدم، فکرش عالی و حاضر جواب بود. ریاست شیعه در آن زمان به وی منتهی می شد».
زندگی نامه
شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می کنیم:
← نجاشی
...
[ویکی شیعه] محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مُفید (۳۳۶ یا ۳۳۸- ۴۱۳ق) متکلم، فقیه و تاریخ نگار امامیه در قرن ۴ و ۵ قمری. او را از احیاکنندگان فرهنگ شیعی و فقه امامیه دانسته اند.
مفید با تدوین اصول فقه، روش جدیدی در علم فقه پایه گذاری کرد. این شیوه اجتهاد، راه میانه ای بود بین روش حدیثی شیخ صدوق و شیوه قیاسی ابن جنید. شیخ با بهره گیری از روش ابن ابی عقیل عمانی، کتاب التذکرة بأصول الفقه را نوشت و اصولی را برای استنباط احکام تدوین کرد. شاگردانش سید مرتضی و شیخ طوسی روش او را پی گرفتند.
شیخ مفید را به خاطر کتاب الاعلام فیما اتفقت الامامیة علیه من الاحکام، بنیانگذار فقه مقارن دانسته اند.
[ویکی اهل البیت] محمد بن محمد بن نُعمان (336-413ق)،مشهور به شیخ مُفید، از علمای برجسته که مکتب کلامی شیعه در عصر او به اوج کمال رسید. از مسائل بسیار مهم در خصوص شیخ مفید که نشان از جایگاه رفیع او در بین عالمان شیعه دارد ان است که او در طول سه سال مشرف به دریافت سه نامه از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف شده است.
شیخ مفید شاگردان بسیاری تربیت نمود. که برادران علم الهدی (سید مرتضی و سیدرضی) و شیخ طوسی از جمله آنانند.
محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مُفید،در روز یازدهم ذیقعده سال 336 یا 338 ق. در قریه( سویقه ابن بصری) از توابع( عکبری) در ده فرسنگی شمال بغداد، نزدیک شهر( دجیل) در یک خانواده اصیل و عمیق در مذهب تشیع به دنیا آمد.
از آنجا که پدر او شخصی پارسا و مذهبی بود و به تعلیم و تربیت اشتغال داشت، «ابن المعلم» لقب وی شد. شیخ مفید تحصیل را از سن کودکی آغاز نمود و پیش از دوازده سالگی از برخی محدثان روایت اخذ کرده و از استاد خویش، شیخ صدوق قبل از بیست سالگی حدیث شنیده است.
شیخ مفید از محضر بیش از هفتاد نفر از بزرگان بهره علمی برد. از محضر مظفر بن محمد، ابو یاسر و ابن جنید اسکافی، «کلام و عقاید» آموخت و از درس حسین بن علی بصری و علی بن عیسی رمانی بهره جست. «فقه» را نزد جعفر بن محمد بن قولویه فرا گرفت و از محضر ادیب و مورخ چیره دست محمد بن عمران مرزبانی «علم روایت» آموخت و ابن حمزه طبری، ابن داود قمی، صفوان و شیخ صدوق از دیگر اساتید او بودند جدیت او در تحصیل موجب شد که پس از چندی در علم کلام، فقه و اصول سرآمد دانشمندان زمانش گردد.سال روز رحلت عالم بزرگ شیعی شیخ مفید (ره)، سایت حوزه (تاریخ انتشار : 1386/9/7)
شیخ مفید در محله کرخ بغداد که مرکز شیعیان بود می زیست و مسجد معروف براثا در آن محله که تاکنون هم باقی است و زیارتگاه شیعیان است محل تدریس او بود.
ابو یعلی جعفری که داماد مفید بوده است، می گوید: «مفید شب ها مختصری می خوابید و بقیه شب را به نماز یا مطالعه یا تدریس یا تلاوت قرآن مجید می گذرانید».
شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می کنیم:
