صفائیه

لغت نامه دهخدا

صفائیه. [ ص َ ئی ی َ ] ( اِخ ) دهی مرکز دهستان صفائیه بخش هندیجان شهرستان خرمشهر. 20هزارگزی شمال هندیجان 3هزارگزی باختری راه فرعی ده ملا به بندر دیلم. جلگه. گرمسیر. دارای 100 تن سکنه. آب آن از رود زهره. محصول غلات. راه در تابستان اتومبیل رو. ساکنین ازطایفه افشار هستند. ( فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).
صفائیه. [ ص َ ئی ی َ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش هندیجان شهرستان خرمشهر. این دهستان بین دهستانهای ده ملا و چم شعبان و در کنار خاوری رود زهره واقع و هوای آن گرمسیر و مالاریائی است.از 10 قریه کوچک و بزرگ تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 1600 تن میباشد. آب قرای آن از رود زهره و محصول عمده گندم و جو دیمی است. شغل عمده مردان اغلب زراعت میباشد. از قراء مهم این دهستان، آبادی دربهک دارای 450 تن جمعیت است. ( فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).

فرهنگ فارسی

گروهی از متکلمان قدیمند که برای خدا صفاتی بعنوان صفات ازلی مانند علم و قدرت و حیات و اراده و سمع و بصر و کلام و جلال و اکرام وجود و انعام و عزت و عظمت اثبات میکردند و بین صفات ذات و صفات فعل فرقی نیمیگذا شتند بلکه در هر دو باب بیک شکل سخن میر اندند. در نتیجه این ترتیب صفاتی نیز بعنوان صفات خیریه مانند دو دست و صورت برای خدا ثابت میکردند و بتاویل آنها نمی پرداختند. و میگفتند چون این صفات در شرع وارد شده ما آنها را باسم صفات خیریه میخوانیم. چون معتزله از خدا نفی صفات میکردند و قدمای اهل حدیث و سنت در اثبات آنها سعی داشتند اینان طایفه مورد بحث را بهمین نظر صفاتیه و معتزله را معطله خوانده اند. کاربعضی از اثبات کنندگان صفات بانجا کشید که حتی صفات ایزدی را بصفات محدثه نیز تشبیه کردند و جمعی هم بهمان صفاتی اقتصار کردند که افعال بر آنها دال است و در خبر نیز وارد شده است. در این مرحله آنان بدو فرقه منقسم شدند: جماعتی آن صفات را از روی احتمالاتی که از نظر لفظ آنها بر می آید تاویل می نمودند و جماعتی دیگر می گفتند که مقتضای عقل بما چنین می فهماند که هیچ چیز بخدای تعالی مانند نیست و هیچیک از مخلوفات باو شباهت ندارد و از این رو یقین حاصل میشود که ما از ادراک معنی بعضی الفاظ که در این باب وارد شده عاجزیم و نباید در تاویل آنها بکوشیم مثلا در باب قول خداوند که [ الرحمن علی العرش استوی ] و [ خلقت بیدی ] و [ جائ ربک ] و امثال اینها ما مکلف نیستیم که تفسیر این آیات را بدانیم و آنها را تاویل کنیم بلکه تکلیف ما اعتقاد داشتن است باینکه برای خداوند شریک و مانند ی نیست و این جمله از راه یقین بر ما مبرهن گشته است.جمعی دیگر از متاخران بر آنچه اسلاف ایشان در باب صفات گفته بودند زوایدی آورده گفتند باید آیات را همانطور که ظاهر آنها حاکی است گرفت و بدون تاویل آنها را بشکلی که وارد شده تفسیر کرد و بماندن در حد ظاهر نیز اکتفا ننمود. این طایفه بر خلاف عقیده اسلاف گرفتار تشبیه صرف شدند.تشبیه صرف حتی در میان یهود هم عمومیت نداشت بلکه یک دسته از ایشان که قرائین خوانده می شدند چون بالفاظ زیادی در تورات برخور دند که بر آن دلالت داشت بدان پرداختند. اما در میان مسلمانان از شیعه جماعتی راه غلو رفتند و عده ای راه تفسیر باین شکل که طایفه اول بعضی از ایمه خود را در صفات بخداوند تعالی تشبیه کردند و طایفه دوم خداوند را بیک تن مخلوق مانند ساختند. و چون معتزله و متکلمان نخستین ظاهر شدند بعضی از شیعه از راه غلو و تقصیر برگشتند و باعتزال گرویدند و در تفسیر بظاهر از جماعتی از اسلاف تبعیت کرده گرفتار تشبیه شدند. اما از اسلاف کسانی که بتاویل نپرداختند و دستخوش تشبیه نشدند یکی مالک بن انس است که در باب آیه [ الرحمن علی العرش استوی ] میگفت معنی استوائ معلوم است ولی کیفیت آن معلوم نیست و ایمان بان واجب و سوال از آن بدعت است و احمد بن حنبل و سفیان و داود اصفهانی و پیروان ایشان تا آنکه دوره بعبدالله ابن سعید کلابی و ابوالعباس قلانسی و حارث بن اسد محاسبی رسید و ابن جماعت که بهمان عقاید اسلاف بودند بعلم کلام دست زدند و عقاید سلف را با حجج کلامی و براهین اصولی تقریر نمودند و از ایشان بعضی کتاب نوشتند و بعضی نیز درس گفتند و چون ابوالحسن اشعری با استاد خود در باب [صلاح] و [اصلح] اختلاف پیدا کرد و پس از مناظره و مخاصمه با او از وی جدا شد باین طایفه گرویدو با ادله کلامی بتایید اقوال ایشان پرداخت و آرای آن دسته را جزو مذهب اصل جماعت و سنت قرار داد و عنوان صفاتیه لقب پیروان اشعری شد. چون مشبهه و کرامیه نیز از اثبات کنندگان صفاتند ایشانرا هم جزو صفاتیه بشمار آوردیم ( شهرستانی ص ۶۵ - ۶۴ مقالات اشعری ص ۵۸۲ ببعد خاندان نوبختی ۱۱۹ - ۱۱۸ ).

دانشنامه عمومی

صَفائیه از شهرهای استان کرمان ایران است. در سال ۱۳۸۸ خورشیدی روستای فردوسیه مرکز بخش فردوس شهرستان رفسنجان در استان کرمان به شهر تبدیل و به عنوان شهر صفائیه شناخته شد. این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ دارای ۷۵۸ خانوار با جمعیت ۲٫۴۷۸ نفر است.
صفائیه (سنقر). صفائیه نام روستایی در دهستان سراب در بخش مرکزی شهرستان سنقر واقع در استان کرمانشاه می باشد. طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت این روستا ۳۵۷ نفر در ۸۹ خانوار است.