دانشنامه اسلامی
گرایش خالصانه حضرت ابراهیم- علیه السلام- به آیین توحیدی و پیراستگی او از شرک :ما کان ابرهیم یهودیا ولا نصرانیا ولـکن کان حنیفا مسلما وما کان من المشرکین. «ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی بلکه حق گرایی فرمانبردار بود و از مشرکان نبود»انی وجهت وجهی للذی فطر السمـوت والارض حنیفا ومآ انا من المشرکین. «من از روی اخلاص پاکدلانه روی خود را به سوی کسی گردانیدم که آسمانها و زمین را پدید آورده است و من از مشرکان نیستم»قل اننی هدنی ربی الی صرط مستقیم دینا قیما ملة ابرهیم حنیفا وما کان من المشرکین. «بگو آری پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است دینی پایدار آیین ابراهیم حق گرای و او از مشرکان نبود»ان ابرهیم کان امة قانتا لله حنیفا ولم یک من المشرکین. «به راستی ابراهیم پیشوایی مطیع خدا (و) حق گرای بود و از مشرکان نبود»
آثار اخلاص در دین
۱) قرار گرفتن در زمره مؤمنان راستین، از آثار اخلاص در دین است:الا الذین تابوا واصلحوا واعتصموا بالله واخلصوا دینهم لله فاولـئک مع المؤمنین... «مگر کسانی که توبه کردند و (عمل خود را) اصلاح نمودند و به خدا تمسک جستند و دین خود را برای خدا خالص گردانیدند که (در نتیجه) آنان با مؤمنان خواهند بود و به زودی خدا مؤمنان را پاداشی بزرگ خواهد بخشید»۲) تحسین الهی، نصیب دارندگان اخلاص در دین است:و من احسن دینا ممن اسلم وجهه لله و هو محسن... «و دین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کرده و نیکوکار است و از آیین ابراهیم حق گرا پیروی نموده است و خدا ابراهیم را دوست گرفت»
اهمیت اخلاص در دین
۱) اخلاص در دین، تمسک به دستگیره الهی و دارای فرجامی نیک می باشد:ومن یسلم وجهه الی الله وهو محسن فقد استمسک بالعروة الوثقی والی الله عـقبة الامور. «و هر کس خود را در حالی که نیکوکار باشد تسلیم خدا کند قطعا در ریسمان استوارتری چنگ درزده و فرجام کارها به سوی خداست»۲) در سوره اعراف به ضرورت خالص کردن دین برای خدا اشاره شده است:قل امر ربی بالقسط واقیموا وجوهکم عند کل مسجد وادعوه مخلصین له الدین... «بگو پروردگارم به دادگری فرمان داده است و (اینکه) در هر مسجدی روی خود را مستقیم (به سوی قبله ) کنید و در حالی که دین خود را برای او خالص گردانیده اید وی را بخوانید همان گونه که شما را پدید آورد (به سوی او) برمی گردید»قل یـایها الناس ان کنتم فی شک من دینی فلا اعبد الذین تعبدون من دون الله ولـکن اعبدالله الذی یتوفکم... • وان اقم وجهک للدین حنیفا ولاتکونن من المشرکین• ولاتدع من دون الله ما لاینفعک ولایضرک فان فعلت فانک اذا من الظـلمین. «بگو ای مردم اگر در دین من تردید دارید پس (بدانید که من) کسانی را که به جای خدا می پرستید نمی پرستم بلکه خدایی را می پرستم که جان شما را می ستاند و دستور یافته ام که از مؤمنان باشم؛... ؛ و به جای خدا چیزی را که سود و زیانی به تو نمی رساند مخوان که اگر چنین کنی در آن صورت قطعا از جمله ستمکارانی»انا انزلنا الیک الکتـب بالحق فاعبدالله مخلصا له الدین• الا لله الدین الخالص والذین اتخذوا من دونه اولیاء ما نعبدهم الا لیقربونا الی الله زلفی... «ما (این) کتاب را به حق به سوی تو فرود آوردیم پس خدا را در حالی که اعتقاد (خود) را برای او خالص کننده ای عبادت کن؛. . آگاه باشید آیین پاک از آن خداست و کسانی که به جای او دوستانی برای خود گرفته اند (به این بهانه که) ما آنها را جز برای اینکه ما را هر چه بیشتر به خدا نزدیک گردانند نمی پرستیم البته خدا میان آنان در باره آنچه که بر سر آن اختلاف دارند داوری خواهد کرد در قیقت خدا آن کسی را که دروغ پرداز ناسپاس است هدایت نمی کند»قل انی امرت ان اعبدالله مخلصا له الدین• قل الله اعبد مخلصا له دینی. «بگو من مامورم که خدا را در حالی که آیینم را برای او خالص گردانیده ام بپرستم؛ بگو خدا را می پرستم در حالی که دینم را برای او بی آلایش می گردانم»فادعوا الله مخلصین له الدین ولو کره الکـفرون «پس خدا را پاکدلانه فرا خوانید هر چند ناباوران را ناخوش افتد»هو الحی لا الـه الا هو فـادعوه مخلصین له الدین الحمد لله رب العــلمین. «خدا (همان) کسی است که زمین را برای شما قرارگاه ساخت و آسمان را بنایی (گردانید) و شما را صورتگری کرد و صورتهای شما را نیکو نمود و از چیزهای پاکیزه به شما روزی داد این است خدا پروردگار شما بلندمرتبه و بزرگ است خدا پروردگار جهانیان»وما امروا الا لیعبدوا الله مخلصین له الدین حنفاء ویقیموا الصلوة ویؤتوا الزکوة وذلک دین القیمة. قل یـایها الکـفرون• لا اعبد ما تعبدون• ولا انا عابد ما عبدتم• لکم دینکم ولی دین. «بگو ای کافران؛ آنچه می پرستید نمی پرستم؛ . . ؛ و نه آنچه پرستیدید من می پرستم»۳) اعلان اخلاص در دین ، در برابر اهل کتاب ، فرمان خدا به پیامبر - صلی الله علیه وآله- و مسلمانان است:قل اتحاجوننا فی الله وهو ربنا وربکم ولنا اعمــلنا ولکم اعمــلکم ونحن له مخلصون. «گو آیا درباره خدا با ما بحث و گفتگو می کنید با آنکه او پروردگار ما و پروردگار شماست و کردارهای ما از آن ما و کردارهای شما از آن شماست و ما برای او اخلاص می ورزیم.»
پاداش اخلاص در دین
...
