چمر
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
سوگ آیین سنتیِ عشایر لُر و کُرد ایران. به آوازی که در این سوگ آیین می خوانند چَمَری می گویند. چمر را می توان صورت عمومی شدۀ آیین سیاوشان دانست. عشایر کرد و لر پس از درگذشتِ مردی از مردانِ عشیرۀ خود آیینِ سوگواری پرسوز و گدازی برپا می دارند که با خرج کشی همراه است. برای زنان چَمَر نمی گیرند. عناصر اصلی برای اجرای این مراسم عبارت اند از ساز و دهل نوازان؛ بی ییش که یک یا دو شاعر بومی اند و اشعار نمایش را می سرایند و به سوگ می خوانند؛ روکَرها که شش نفر یا بیشترند و بی ییش را همراهی می کنند. نریانِ (اسبِ نر) مرده را با پارچه های سیاه و رنگین می آرایند و تفنگِ او را در میانۀ میدان از داری می آویزند. آن گاه در حالی که مردانی عَلم و کُتل را حمل می کنند، کسانی به زبان لری بر اسب نفرین می فرستند. سوگ آیینِ چمر از برآمدنِ آفتاب تا نیم روز با نوای هق هق گونۀ بی ییش و روکرها و نوازندگان ادامه می یابد و صاحبان عزا، در حالی که زنِ جوانی گیسِ بافتۀ خود را بریده و بر مچ دست بسته است، به پیشواز و بدرقۀ مهمانان می روند. ساز و آواز پس از صرف ناهار از سر گرفته می شود و ممکن است تا چند روز ادامه یابد. روایت های دیگری نیز از این آیین در دست است، اما عناصر بنیادین آیین کمابیش در همۀ روایت ها یکی است.
