معنی زکات | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

زکات. [ زَ ] ( ع اِ ) زکوة.خلاصه چیزی. برگزیده چیزی. ( فرهنگ فارسی معین ). || ( اصطلاح فقه ) آنچه به حکم شرع درویش و مستحق را دهند و این کار بر مسلمانان فرض است و زکات برمیوه هایی که برای خوردن عمل آورده باشند و بر میوه های دیگر ( نظیر: انگور و خرما )، شتر، گاو، بز، گوسفندو حیوانات اهلی و زر و سیم و مال التجاره تعلق می گیرد. و زکات هر یک از اینها را نصابی است. مال زکات بحکم آیه 60 از سوره 9 ( توبه ) قرآن مخصوص طبقات معینی از مردم است. ( بر خلاف فی و غنمیت ، زکات شامل خاندان رسول نمیشود ). ج ، زَکَوات. توضیح اینکه رسم الخط صحیح آن در عربی زکاة و در رسم الخط قرآنی زکوة است ، ولی به شیوه نویسندگان ایرانی زکات صحیح است. قیاس شود با حیات ، مشکات. ( فرهنگ فارسی معین ) :
لاجرم دادند بی بیم آشکار
در بهای طبل و دف مال زکات.ناصرخسرو.آشکارا دهی از اندک و بی مایه زکات
رشوت حاکم جز در شب و پنهان ندهی.ناصرخسرو.زکات مال ، جز قلب و سرب ندهی بدرویشان
نثار میر، عدلیهای چون زهره بری رخشان.ناصرخسرو.نالد همی به زاری و گرید همی بدرد
هر کس که یافتی صدقات زکات تو.مسعودسعد.زندگانی چو مال میراث است
که نبینی بقاش جز به زکات.خاقانی.گر زکاتی به محرّم بدهی
چون خسیسان به صفر بازمگیر.خاقانی.جرعه ای کآن به زمین داده زکات سر جام
زو حنوط زمی پی سپر آمیخته اند.خاقانی.زکات لعل لبت را بسی طلبکارند
میان این همه خواهندگان بمن چه رسد.سعدی.آخر به زکات تندرستی
فریاد دل شکستگان رس.سعدی.آخر نگهی بسوی ماکن
کاین دولت حسن را زکات است.سعدی.من اگر کامروا گشتم و خوشدل چه عجب
مستحق بودم و اینها به زکاتم دادند.حافظ.نصاب حسن در حد کمال است
زکاتم ده که مسکین و فقیرم.حافظ.رجوع به زکوة شود.
زکاة. [ زَ ] ( ع اِ ) رجوع به زکات و زکوة شود.

فرهنگ معین

(زَ ) [ ع . زکاة ] (اِ. ) ۱ - خلاصة چیزی . ۲ - بخشی از مال که به مستمند و درویش دهند.

فرهنگ عمید

قسمتی از مال که به دستور شرع باید در راه خدا بدهند، مقدار معینی از مال است که باید به فقیران و مستحقان داده شود. &delta، زکات در نه چیز واجب است: گندم، جو، خرما، کشمش(غلات اربعه )، طلا و نقره (نقدین )، شتر، گاو، گوسفند (انعام ثلاثه ).
* زکات بدن: (فقه ) زکات فطر، فطریه یا صدقه که در غروب روز آخر ماه رمضان باید کنار بگذارند و روز بعد به مستمندان بدهند.

فرهنگ فارسی

خلاصه وبرگزیده چیزی، قسمتی ازمال درراه خدادادن
۱ - خلاصه چیزی برگزیده شیئی . ۲ - آنچه به حکم شرع درویش و مستحق را دهند و این کار بر مسلمانان فرض است و زکات بر میوه هایی که برای خوردن عمل آورده باشند و بر میوه های دیگر ( نظیر انگور و خرما ) شتر گاو بز گوسفند و حیوانات اهلی و زر و سیم و مال التجاره تعلق میگیرد و زکات هر یک از آنها را نصابی است . مال الزکات به حکم آیه ۶٠ از سوره ۹ قران مخصوص طبقات معینی از مردم است ( بر خلاف فئ و غنیمت زکات شامل حال خاندان رسول نمیشود ) . جمع زکوات . توضیح : رسم الخط صحیح آن در عربی زکاه است و در رسم الخط قرانی زکوه ولی به شیوه نویسندگان ایرانی زکات صحیح است . قیاس کنید با حیات مشکلات .

دانشنامه آزاد فارسی

زَکات
(یا: زکاة؛ زکوة، در لغت به معنای رشد و بالندگی و برکت) در اصطلاح، انفاق واجبی است که هر مسلمانی وقتی که مالش به نصاب معین برسد، باید در مصارفی که شارع مشخص کرده است، بپردازد؛ به مقدار معلوم از مالی که بدین منظور پرداخت می شود، زکات گویند. زکات از فروع دین است و در فقه شیعه،بنابر مشهور به ۹ چیز تعلق می گیرد: ۱. انعام ثلاثه: شتر، گاو و گوسفند (زکاةالرؤوس)؛ ۲. غلات اربعه: گندم، جو، خرما و کشمش (زکاة الغلات)؛ ۳. نقدین: طلا و نقره. نوعی دیگر از زکات نیز وجود دارد که به آن زکات فطر یا فطریه گویند که روزه دار برای خود و عیالش تا ظهر روز عید فطر (اول شوال) می پردازد. زکات که در سال هشتم هجری واجب شده است، در اسلام اهمیت بسیار دارد و همپایۀ نماز به آن توصیه شده است. پس از رحلت پیامبر (ص) مهم ترین واکنش اهل ردّه نسبت به خلافت ابوبکر، عدم پرداخت زکات بوده است. امروزه دربارۀ این که زکات بنابر مشهور صرفاً بر ۹ چیز تعلق می گیرد، برخی معتقدند که این انحصار عقلی نیست و می تواند شامل اموال دیگری هم باشد. این ۹ چیز درواقع صرفاً به عنوان نمونۀ بارز اموال در جوامع قدیم ذکر شده است که با تغییر جامعه و نوع معیشت می توان قائل به توسّع شد و دامنۀ اموالی را که زکات به آن ها تعلق می گیرد گسترش داد و مصارف آن را در جامعۀ جدید مشخص کرد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] زکات صدقه مقدر به اصل شرع می باشد. زکات عنوان بابی مستقل در فقه است که مباحث و مسائل آن به تفصیل در این باب آمده است.
زکات در لغت به معنای [رشد و پاکی آمده است.
معنای زکات در اصطلاح
زکات در اصطلاح عبارت است از صدقه ای که به اصل شرع- و نه با نذر و قسم- واجب شده است. زکات به حقی واجب در مال که رسیدن آن به حدّ نصاب شرط وجوب آن است؛ صدقه ای که در اصل به نصاب تعلّق گرفته؛ قدر معین ثابت در مال یا در ذمه برای حصول پاکی و رشد آن و اخراج بعض مال برای زیادت و نمو باقی مانده آن نیز تعریف شده است. البته اختلاف در تعبیر ناشی از اختلاف در معنای شرعی زکات نیست؛ بلکه رویکرد همه تعریفهای یاد شده کشف اجمالی معنای شرعی آن است.
اقسام زکات
زکات به دو قسم؛ زکات مال و زکات بدن که از آن به زکات فطره نیز تعبیر کرده اند، تقسیم شده است. کاربرد زکات، بدون قید، نوع نخست آن می باشد که موضوع این مقاله است.
حکم زکات
...
[ویکی شیعه] زکات از واجبات مالی در دین اسلام است که بر اساس آن، مسلمانان باید مقدار معینی از ۹ قلم کالا برای مصرف در زندگی فقرا و سایر امور عمومی اجتماعی بپردازند. این ۹ کالا عبارتند از نقدین (طلا و نقره)، انعام ثلاثه ( گاو، گوسفند و شتر) و غلات اربعه (گندم، جو، کشمش و خرما). مقدار پرداختی هر یک از این کالاها متفاوت است و در فقه تعیین شده است.
زکات از جمله مهم ترین واجبات است و تأکید بسیاری بر آن شده است. زکات از فروع دین شمرده شده و در منابع دینی در کنار نماز و جهاد قرار گرفته و یکی‏ از پنج ستون دین است. در ۵۹ آیه قرآن و حدود ۲۰۰۰ روایت به زکات اشاره شده است. در قرآن در بسیاری از موارد از واژه صدقه برای اشاره به زکات استفاده شده است و در فقه، زکات را صدقه واجب می خوانند.
زکات دو نوع دارد: زکات بدن که همان زکات فطره است و در عید فطر پرداخت می شود و زکات مال که به غلات چهارگانه، دام‎ها و سکه ها با شرایط خاصی تعلق می گیرد.
[ویکی اهل البیت] از جمله فروعات دین ما (زکات) است، یکی از وظایف مهم اقتصادی مسلمانان، پرداخت همین (زکات) است. در اهمیت (زکات) همین بس که در قرآن مجید پس از نماز آمده و نشانه ایمان و عامل رستگاری شمرده شده است. در روایات متعددی که از معصومین علیهم السلام نقل شده آمده است: «کسی که از پرداخت زکات جلوگیری کند، از دین خارج است». (زکات) هم مانند خُمس موارد معینی دارد.
«زکات» در لغت یعنی نمو، و به قول عرب ها که می گویند «زَکَاالزَّرْعُ» به همین معناست (یعنی زراعت رشد کرد و پاک شد) و در شرع زکات، اسم صدقه واجب از مال است. زیرا زکات دهندگان به وسیله دادن زکات نزد خدای سبحان پاک می گردند و از پاکان و پاک شدگان می گردند و قول خداوند متعال به همین معنا اشاره دارد که فرمود:«خُذْ مِنْ امْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکّیهِمْ بِها...؛ از دارایی هایشان صدقه (زکات) بستان تا بدان وسیله آنان را پاک و منزه سازی».
زکات، یکی از عباداتی است که پرداخت آن به قصد قربت نیاز دارد و اثر تربیتی عمیقی در روح انسان می گذارد. لذا قرآن کریم بعد از آن که دستور گرفتن زکات را به پیامبر اکرم می دهد در بیان فلسفه آن می فرماید: تو با این کار، آن ها را پاک می کنی و رشد و نمو می دهی؛ «خذ من اموالهم صدقة تطهّرهم و تزکیهم بها؛ آن ها را از رذایل اخلاقی، از دنیاپرستی و دنیادوستی پاک می کنی و نهال نوع دوستی و سخاوت و توجه به حقوق مستمندان را در آن ها پرورش می دهی». اگر مسلمانان این فریضه الهی را برپا کنند فقر و بدبختی از میان جوامع اسلامی از بین می رود. آری. بریدن شاخه های درخت انگور در ظاهر کوتاه کردن درخت است، ولی در واقع، سبب رشد آن می شود...
در قرآن کریم واژه زکات به همراه مشتقاتش 59 مرتبه در 29 سوره و 56 آیه به کار رفته، که 27 مورد در کنار نماز آمده است. بلکه در توصیف نمازگزاران واقعی می گوید: «آن ها کسانی هستند که در اموالشان برای سائل و محروم، حقی معلوم وجود دارد». از طرفی هر یک از کلمات زکات و برکت و واژه های مربوط به آن ها 32 بار در قرآن آمده است و این یعنی، زکات مساوی بابرکت است.
به طور کلی آیات مربوط به زکات در قرآن شامل موارد ذیل است:
علامه طباطبایی رحمه الله آیه «خُذ مِن اموالهم صدقة تطهرهم و تزکیهم بها...» سوره توبه آیه 103 را آیه وجوب زکات دانسته و نوشته است: «این آیه شریفه متضمن حکم زکات مالی است، که خود یکی از ارکان شریعت و دین اسلام است؛ هم ظاهر آیه این امر را می رساند و هم اخبار بسیاری که از طریق ائمه اهل بیت علیهم السلام و از غیر ایشان نقل شده است».
زکات مایه آزمایش ثروتمندان
خیانت در پرداخت زکات مساوی با شرک