( آذری ) آذری. [ ذَ ] ( ص نسبی، اِ ) منسوب به آذر: ز خونی که بد بهره مادری بجوشید و شدچهره اش آذری.فردوسی.|| منسوب به آذربایجان. ( درةالغواص حریری ). || نام جامه ای که در آذربایجان بافتندی. ( محمودبن عمر ربنجنی ). || زبان آذری؛ لهجه ای از فارسی قدیم که در آذربایجان متداول بوده و اکنون نیز در بعض نواحی قفقاز بدان تکلم کنند. || مشک تیزبو. ( محمودبن عمر ربنجنی ). آذری. [ ذَ ] ( اِخ )شیخ نورالدین حمزةبن عبدالملک بیهقی طوسی، معاصر الغبیک تیموری. یکی از شعرا و از پیشوایان طریقت صوفیه بوده و به صحبت شاه نورالدین نعمةاﷲ کرمانی رسیده است، چندین بار بهند و بزیارت کعبه رفته است، مدت عمر او هشتادودو سال و در سال 864 یا 866 هَ. ق. وفات کرده است. مزارش در اسفراین است. از تصانیف او عجایب الدنیا و سعی الصفا و طغرای همایون و جواهرالاسرار است. آذری. [ ذَ ] ( اِخ ) تخلص شاعری ایرانی بقرن نهم هجری مادح سلاطین عادلشاهی دکن. اذری. [ اَ ذَ ری ی ] ( ص نسبی، اِ ) منسوب به آذربایجان. || جامه ایست منسوب به آذربایجان. ( مهذب الاسماء ). رجوع به أذربیجان شود.
فرهنگ معین
( آذری ) (ذَ ) (ص نسب. ) منسوب به آذر، آتشی. ( ~. )(ص نسب. ) ۱ - اهل آذربایجان. ۲ - نام زبان قدیم سکنة آذربایجان.
فرهنگ عمید
( آذری ) ۱. مربوط به آذر. ۲. مربوط به آذربایجان: موسیقی آذری. ۳. از مردم آذربایجان ۴. (اسم ) زبانی از شاخۀ زبان های هندوایرانی که در آذربایجان متداول بود. ۵. (اسم ) زبان ترکی رایج در آذربایجان. ۶. [قدیمی] به رنگ آتش: ز خونی که بُد بهرۀ مادری / بجوشید و شد چهره اش آذری (فردوسی۴: ۱۳۵۶ ). ۷. (حاصل مصدر ) [قدیمی] مانند آتش بودن.
فرهنگ فارسی
( آذری ) منسوب به آذربایگان ( آذربایجان ) ۱ - نام زبان قدیم سکنه آذربایجان که یکی از لهجه های ایرانی بوده و اکنون نیز در بعضی قرای آن ایالت و قسمتی از قفقاز به آن تکلم می کنند. ۲ - ترکان عثمانی و بتبع آنان بعضی خاور شناسان [ آذری ] را بلهجه ترکی معمول در آذربایجان اطلاق کرده اند. ( صفت ) ۱ - منسوب به آذربایجان ( آذربایگان ). ۲ - نام زبان قدیم سکن. آذربایجان منسوب به آذر شیخ نورالدین حمزه بن عبدالملک بیهقی منسوب به آذربایجان
ویکی واژه
نیاهندوایرانی زبانی از خانواده زبان‌های ایرانی باختری که در منطقه آذربایجان پیش از گسترش زبان ترکی رایج بوده است. زبان ترکی آذربایجانی که شاخه‌ای از زبان‌های ترکی یا اغوزی است. آذری زبان رسمی جمهوری آذربایجان و زبان بومی آذربایجان ایران و شرق ترکیه است. زبان ترکمن‌های عراق نیز بسیار نزدیک به آذربایجانی است منسوب به آذر، آتشی. نام زبان قدیم سکنه آذربایجان، اهل آذربایجان.
