گمبار یا گهنبار یا گاهنبار، نام جشن‌های باستانی ایران و مراسم‌های مرتبط با زرتشتیان است. این جشن‌ها در دین زرتشتی به عنوان عید و مراسم خیرات برای مردگان شناخته می‌شوند.
معنی واژه:
واژه گمبار از دو بخش تشکیل شده است: گاه به معنای زمان یا دوره و انبار به معنای جمع‌آوری یا ذخیره. بنابراین، گاهنبار به معنای زمان گردآمدن مردم و جشن گرفتن است.
جشن‌های شش‌گانه:
در باورهای زرتشتی، شش گاه وجود دارد که هر کدام به یک مرحله از آفرینش اشاره دارند. این جشن‌ها به شرح زیر هستند:
گاه آفرینش آسمان
گاه آفرینش آب
گاه آفرینش زمین
گاه آفرینش گیاهان
گاه آفرینش جانوران
گاه آفرینش مردم
هر یک از این جشن‌ها در یک روز خاص از سال برگزار می‌شود و به ستایش اهورامزدا و سپاسگزاری از او برای آفریده‌های نیکو اختصاص دارد.
هدف و فلسفه:
هدف از برگزاری گاهنبار، بخشش و دهش به نیازمندان و ایجاد همبستگی در جامعه زرتشتی است. در این جشن‌ها، زرتشتیان به یاد مردگان خود خیرات می‌دهند و به نیازمندان کمک می‌کنند.
چگونگی برگزاری:
این جشن به مدت پنج روز ادامه دارد و روز پنجم آن به عنوان مهم‌ترین روز جشن شناخته می‌شود. در این روز، موبدان نیایش‌هایی را از اوستا می‌خوانند و سفره‌ای عام برای همه مردم، از دارا و نادار، گسترده می‌شود. این مراسم شامل غذا و نوشیدنی است و همه افراد به آن دعوت می‌شوند.
پیشینه تاریخی:
پیدایش گاهنبار به دوران پیشدادیان و به جمشید نسبت داده می‌شود. این جشن‌ها با زندگی کشاورزی و دامداری ایرانیان پیوند عمیق دارند و به عنوان جشن‌های کشاورزی و برداشت محصولات شناخته می‌شوند.
