جنجل، که به عنوان رازک نیز شناخته می‌شود، گیاهی است علفی و چندساله از خانواده شاهدانگان (Cannabaceae) و سرده رازک‌ها (Humulus). این گیاه به‌طور عمده در صنعت تولید آبجو و همچنین در داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشخصات گیاه
ساختار: جنجل یک گیاه دوپایه و بالا رونده است که دارای ریشه‌ای عمیق و منشعب می‌باشد. اعضای این گیاه پوشیده از تارهای خشن هستند.
برگ‌ها: برگ‌های آن متقابل، دندانه‌دار و مرکب از ۳ تا ۵ لوب نامساوی هستند.
گل‌ها:
گل‌های نر به صورت خوشه‌ای از بغل برگ‌ها می‌رویند.
گل‌های ماده به شکل مخروطی بیضی و به رنگ سفید مایل به حنایی هستند.
کاربردها
در صنعت آبجو: جنجل به عنوان یک عنصر اصلی در فرآیند دم کردن آبجو استفاده می‌شود. این گیاه تلخی و عطر خاصی به آبجو می‌بخشد و به عنوان یک ماده نگهدارنده طبیعی عمل می‌کند.
در داروسازی: بخش‌های خشک‌شده و گل‌دار این گیاه به دلیل خواص دارویی‌اش در تولید داروها، کرم‌ها و لوسیون‌ها به کار می‌رود. این گیاه به عنوان آرام‌بخش و خواب‌آور شناخته می‌شود.
در صنایع غذایی: به عنوان طعم‌دهنده در ماءالشعیر و دیگر نوشیدنی‌ها و محصولات غذایی استفاده می‌شود.
بوم‌شناسی
جنجل یا رازک بومی اروپا، غرب آسیا و آمریکای شمالی است و در نواحی شمال ایران مانند گرگان، چالوس، تنکابن، رشت، لاهیجان و آستارا به وفور می‌روید.
خواص و اثرات
بوی معطر: گل‌های این گیاه بوی معطر و مطبوعی دارند که شبیه بوی سنبل الطیب است.
طعم تلخ: طعم گل‌های آن تلخ و همراه با احساس سوزش و گرما است.
این گیاه علاوه بر جنجل و رازک، با نام حشیشه‌الدینار نیز شناخته می‌شود و در زبان انگلیسی به آن Hops گفته می‌شود.
