کلمه‌ی «مسافر نوازی» ترکیبی است از دو بخش: «مسافر» به معنای کسی که در راه یا سفر است و «نوازی» به معنای مهربانی، پذیرایی و خوش‌رفتاری با کسی. بنابراین، مسافر نوازی یعنی رفتار خوشایند و مهمان‌نوازانه با مسافر یا میهمان است و به عملی گفته می‌شود که میزبان با مهربانی و احترام، نیازهای مسافر را برطرف می‌کند و او را پذیرایی می‌نماید. این مفهوم در فرهنگ ایرانی و بسیاری از فرهنگ‌های جهان دارای اهمیت اجتماعی و اخلاقی بالاست. مسافر نوازی می‌تواند شامل پذیرایی با غذا و نوشیدنی، فراهم کردن جای خواب و همراهی در مسیر باشد. در متون ادبی و تاریخی ایران، این عمل یک فضیلت اخلاقی مهم معرفی شده و انجام آن ارزشمند شمرده می‌شود. واژه «نوازی» در این ترکیب به معنای مهربانی، لطف و رفتار پسندیده با دیگران است و با مسافر ترکیب شده تا تاکید بر پذیرایی و احترام ویژه به مسافر داشته باشد. مسافر نوازی صرفاً پذیرایی مادی نیست، بلکه رفتار دوستانه، توجه به نیازهای مسافر و ایجاد آرامش او را نیز شامل می‌شود. این ویژگی در روستاها و شهرهای قدیمی ایران، به ویژه در مسیرهای کاروانی، بسیار رایج بوده و به شهرت محل و فرهنگ مردم کمک می‌کرد.
