قیـبار نام قلعه‌ای است که در منابع جغرافیایی تاریخی، از جمله در کتاب ارزشمند معجم‌البلدان اثر یاقوت حموی، از آن یاد شده است. این دژ در منطقه‌ای استراتژیک، در مسیر بین دو ناحیهٔ مهم انطاکیه و ثغور (مناطق مرزی امپراتوری اسلامی با سرزمین‌های روم) واقع شده بود. موقعیت جغرافیایی آن، نشان‌دهندهٔ اهمیت دفاعی و نظامی این قلعه در ادوار مختلف تاریخی، به‌ویژه در دوران‌های پرتنش است.
کارکرد اصلی چنین قلعه‌هایی، حفاظت از مرزها، تأمین امنیت راه‌های کاروان‌رو و ارتباطی و نیز ایستادگی در برابر تهاجمات دشمن بود. قرارگیری قیبار بین انطاکیه، که خود شهری بزرگ و مهم محسوب می‌شد، و مناطق مرزی (ثغور)، بر نقش کلیدی آن در پدافند و ثبات منطقه دلالت دارد. این قلعه‌ها اغلب به‌عنون پایگاه‌های نظامی و مراکزی برای سازمان‌دهی نیروها عمل می‌کردند.
با مطالعهٔ متون کهن جغرافیایی مانند معجم‌البلدان، می‌توان به اطلاعات ارزشمندی دربارهٔ چگونگی پراکندگی استحکامات دفاعی در جهان اسلام دست یافت. اگرچه ممکن است امروزه از دژ قیبار آثار چندانی بر جای نمانده باشد، اما ذکر نام آن در این منابع، گواهی بر اهمیت تاریخی‌اش است و شناسایی دقیق موقعیت آن می‌تواند موضوعی قابل تحقیق برای باستان‌شناسان و مورخان باشد.
