استعاره تهکمیه

[ویکی فقه] استعاره تهکمیه، استعمال کلام در ضد یا نقیض معنای ظاهری آن به قصد استهزا را می گویند.
«استعاره تهکمیه» یکی از اقسام « استعاره عنادیه » است.«تهکم» در لغت به معنای استهزا، و نزد دانشمندان علم بدیع، سخنی است که در ضد معنای ظاهری اش یا نقیض آن به کار می رود؛ مثلا ظاهرش جدی و باطنش شوخی است، یا ظاهرش مدح و باطن آن ذم است؛ یعنی در ظاهر سخنی می گویند که معنای ظاهری خوبی دارد و آن را به صورت جدی و قاطع بر زبان می آورند، ولی در واقع و باطن، معنای استهزایی یا مزاح را اراده می کنند.
مثال
آیه: (... انک لانت الحلیم الرشید). این کلام را قوم شعیب برای استهزا و تمسخر به او گفتند، که منظورشان از « حلیم رشید » گمراه و سفیه بود.
عناوین مرتبط
استعاره عنادیه.

💡 شاپوردختک در نقش برجسته‌هایی در کنار بهرام دوم به تصویر کشیده شده‌است. یکی از این نقش برجسته‌ها در سرمشهد در جنوب کازرون قرار دارد که بهرام را به عنوان یک شکارچی به تصویر کشیده که در حالی که شمشیر خود را به سوی دیگری می‌اندازد، شیری را به قتل رسانده‌است. شاپوردختک دست راست او را به نشانه حفاظت نگه داشته در حالی که کرتیر و یک چهره دیگر، احتمالاً یک شاهزاده، در حال تماشا هستند. این چشم‌انداز چندین معنا و مفهوم استعاره‌ای دارد و تصور می‌شود که به احتمال زیاد قرار است یک نمایش سلطنتی ساده دلیرانه را هنگام شکار در زندگی واقعی به تصویر بکشد. نقش برجسته دیگری در نقش رستم، بهرام دوم را ایستاده به تصویر می‌کشد در حالی که خانواده و همراهانش او را فرا گرفته‌اند؛ در سمت چپ او شاپوردختک، یک شاهزاده، ولیعهد بهرام سوم، کرتیر و نرسه مجسم شده‌اند. در راست او نیز بابک و دو بزرگ دیگر قرار دارند.