عتبه الکتبه مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] عتبة الکتبة، نوشته علی بن احمد منتجب الدین بدیع، تصحیح محمد قزوینی و عباس اقبال آشتیانی
این کتاب، جُنگی از «مراسلات» دیوان سلطان سنجر سلجوقی و نمونه برجسته ای از «ترسّل» و نامه نگاری درباری به زبان فارسی است. ترسل از شغل های مهم دربارهای ایران گذشته به شمار می رفت و بر پایه سخن ابن ندیم در الفهرست، پیش از اسلام نیز وجود داشت. مکتوبات فراوانی از روزگار ساسانیان به فرمان شاه یا وزیر در قالب «منشور»، «فرمان حکومتی»، «فتح نامه»، «امان نامه» و... در دست است. سنجر، آخرین پادشاه سلجوقی (115 - 255ق) نیز که بر همه قلمرو شرق اسلامی تا عراق و شامات فرمان می راند، به مؤید الدوله، منتجب الدین بدیع اتابک جوینی، دبیر دبیرخانه و یکی از کاتبان و دبیران خوش قلمش امر کرد که «فرمان های حکومتی» این روزگار را بنویسد. وی آنها را کنار یک دیگر فراهم آورد و با افزودن مقدمه کوتاهی بر آنها، این کتاب را سامان داد. بر پایه حدس قزوینی، این کتاب میان 825 تا 845 هجری فراهم شده است.
بخش فراوانی از عتبه، فرمان های حکومتی را در باره نصب افراد گوناگون در بر دارد، اما افزون بر اینها، شماری از نامه های عادی با نثری ادبی نیز در آن هست. شاید هدف اصلی نویسنده، آموزش نامه نگاری بوده باشد. باری، این فرمان ها به مسائلی مانند امارت و ریاست شهرها، قضاوت، شغل تدریس، اوقاف، حسبه، خطیب، نیابت وزارت طغرا و نقابت سادات و... می پردازند.
بخشی از آنچه در این فرمان ها آمده، از اندیشه های نویسنده یا اندیشه های سیاسی حاکم بر زمان وی و پاره ای دیگر از آن، دستورهای خود شاه یا وزیر او بوده است. این فرمان ها در قالب رسمی نامه نگاری یا فرمان نگاری ریخته می شد و دبیر بر پایه تخصص ادبی اش، از آیات قرآنی، احادیث، امثال یا کلمات حکیمانه آن را عرضه می کرد. عتبه نیز چنین ساختاری دارد.
آنچه از قلم نویسنده این کتاب در قالب 64 مکتوب تراویده است، آشکارا اندیشه های حاکم بر دستگاه و درگاه شاهی را، باز می تابد و به همین دلیل، به رغم عبارت پردازی ها و لفاظی های فراوانش، از منابع بسیار ارزش مند برای پی بردن به فلسفه و اندیشه سیاسی و راه کارهای دینی - سیاسی آن روزگار برای اداره حکومت به

جمله سازی با عتبه الکتبه مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر

2- ليكن اين سخنرانى بر عامه مردم تاءثيرقابل اهميتى نگذاشت؛ زيرا كار آنان از اين مراحل گذشته بود. و نه تنها از زير بارحكومت شانه خالى كرده بودند بلكه با مكاتبات و مراسلات خود با سبط پيامبر صلىالله عليه و آله و استقبال از نايب رشيد وى، عملا يزيد را خلع كرده بودند.
تعلیق در لغت به‌معنای «درآویختن چیزی به چیزی» است و اطلاق نام تعلیق به این شیوه از نگارش، ناشی از پیچیدگی در نوشتن حروف و روانی حرکات در آن است که گویا بر روی کاغذ معلقند. خط ترسل هم از این سبب به این شیوه اطلاق شده که کاربرد آن برای امور مراسلاتی بوده است.
در ساير موارد، نامه ها را زيردستان رييس ديوان مى نوشتند و از نظر و مى گذراندند. تمام مراسلات مهم و محرمانه كه از فرماندهان سپاه و حكام و ديوان بريد مى رسيد، مستقيما به رييس داده مى شد. زيردستان رييس ‍ ديوان، دبيران، مستوفيان، منشيان هر كدام به فراخور لياقت، حقوق و رتبه مى گرفتند و فرزندان ايشان بدون دريافت حقوق در ديوان كار كرده، تا زمانى كه به مقام بالاتر برسند.
ایشان هم پس از معافیّت شروع به مخالفت کرده و ابتدا در کتب خود به کنایه و بعداً بالصّراحه بدگوئی نمودند و در مراسلات هم در ابتدای معافیّت فقط نسبت به شخص آقای والد بدگوئی نموده ولی نسبت به جد امجد[جناب آقای سلطانعلیشاه] کمال احترام را منظور می‌داشتند.
از ان سخنان و نيز مراسلات و مكاتبات هدايتگرى فرا راه پيروانش موجود است. تاليفتفسير قرآن نيز به ان حضرت منسوبت كه بسيارى از علماى شيعه صحت انتساب اينتفسير را تاييد كرده اند. همچنين از انحضرت ماثوراتى در فقه و اعتقاد وجود دارد.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم
پایان یعنی چه؟
پایان یعنی چه؟
اسرار کردن یعنی چه؟
اسرار کردن یعنی چه؟
فال امروز
فال امروز