شیرینتلخ، نام یک گیاه دارویی و زینتی از سردهی تاجریزیها است. این گیاه که با نامهای علمی متعددی از جمله Solanum dulcamara شناخته میشود، بهعنوان یکی از گونههای تاجریزی، ویژگیهای منحصربهفردی دارد. از آن در متون کهن و جدید با نامهای دیگری مانند ثَلَثان و تاجریزی پیچ نیز یاد شده است که نشاندهندهی سابقهی طولانی شناخت و استفاده از آن در حیطهی گیاهشناسی و طب سنتی است.
این گیاه بهصورت بوتهای رونده و چندساله رشد میکند و دارای ساقههای چوبی و بلند است که میتوانند از تکیهگاههای مختلف بالا بروند. برگهای آن بیضیشکل و اغلب با حاشیهای صاف یا کمی دندانهدار هستند و گلهای کوچک و بنفشرنگی دارد که به میوههای ستهای و قرمزرنگ جذابی تبدیل میشوند. این میوهها در نگاه اول خوشنمایند، اما باید با احتیاط با آنها برخورد کرد؛ چرا که مانند سایر بخشهای گیاه، حاوی آلکالوئیدهایی هستند که در صورت مصرف نادرست میتوانند سمی باشند.
شیرینتلخ در طب سنتی از دیرباز برای مصارف محدود درمانی مورد توجه بوده است، اگرچه امروزه به دلیل ترکیبات قلیایی قدرتمندش، استفاده از آن بدون نظارت متخصص بهشدت غیرمجاز و خطرناک محسوب میشود. این گیاه عمدتاً در حاشیهی جویبارها، مناطق مرطوب و سایهدار و همچنین بهعنوان یک گیاه پوششی در فضای سبز یافت میشود. شناخت دقیق این گیاه و تمایز قائل شدن بین آن و گونههای مشابه، برای جلوگیری از هرگونه مسمومیت احتمالی از اهمیت بالایی برخوردار است.