سوره انسان، هفتاد و ششمین سوره قرآن کریم است که با نامهای دیگری مانند سوره دهر و سوره هل اتی نیز شناخته میشود. در این سوره موضوعاتی پیرامون نماز و عبادت مطرح شده است.
علت نامگذاری سوره انسان
قرآن که کتاب هدایت الهی است، محور اصلی هدایت خود را بر انسان بنا گذاشته است. واژه انسان بدون در نظر گرفتن معادلهای مترادف آن، ۶۵ بار در قرآن آمده است. در این سوره، بهویژه در نخستین آیه آن موضوع اصلی انسان است. نامگذاری این سوره به دلیل محوری بودن مباحثی مانند انسان، عمل او، اخلاص، ایثار و سرانجام کار او در قیامت، و نیز نعمتهایی که برای نیکوکاران وعده داده شده است، صورت گرفته است.
محتوای سوره انسان
سوره انسان ابتدا یادآوری میکند که انسان در آغاز خلقت خود موجودی ناشناخته بوده است. سپس توضیح میدهد که با خلقت او، خداوند او را بر سر دو راه، یعنی شکرگزاری یا ناسپاسی قرار داده است. خداوند راه هدایت حقیقی را به انسان نشان داده و او را آزاد گذاشته تا شکرگزار باشد یا ناسپاسی کند. در ادامه، اعلام میشود که انواع عذاب برای کافران و نعمتهای فراوان برای نیکوکاران مهیا شده است. این نعمتها به تفصیل در هجده آیه از این سوره توصیف میشوند، که این نشاندهنده توجه اصلی سوره به بیان این موهبتهاست.
پس از توصیف نعمتها، سخن به پیامبر اکرم منتقل میشود و تأکید میشود که قرآن از سوی خداوند نازل شده و هدف آن یادآوری و تذکر به بشریت است. همچنین به پیامبر دستور داده میشود که در برابر فرمان پروردگار خود با صبر ایستادگی کند، از خواستههای هوای نفس کفار پیروی نکند، همواره پروردگار خویش را صبح و شب یاد کند و شبها به سجده و تسبیح طولانی بپردازد.