واژه «ربایی» در فارسی از ریشه ربا به معنای «ربودن، گرفتن» و پسوند -ی که نقش مصدری دارد، ساخته شده است. به عبارت دیگر، ربایی یک واژه مرکب مصدری است که وقتی با اسم یا صفتی ترکیب می‌شود، معنای «ربودن یا گرفتنی» آن چیز را می‌دهد. این واژه در ادبیات فارسی بیشتر به صورت استعاری و در ترکیب با مفاهیم انسانی یا احساسی به کار می‌رود.
برای مثال، در ترکیب‌هایی مانند دلربايی، جان ربايی، هوش ربايی، این واژه معنای «ربودن دل، جان یا هوش» را می‌دهد. یعنی چیزی یا کسی به قدری جذاب یا تاثیرگذار است که توجه یا احساس طرف مقابل را کاملاً به خود جلب می‌کند. این کاربرد، ربایی را به یکی از واژه‌های پرکاربرد در شعر و ادبیات فارسی تبدیل کرده است که برای توصیف جذابیت، فریبندگی یا تأثیرگذاری شدید استفاده می‌شود.
به طور کلی، ربایی واژه‌ای است مرکب و مصدری که وقتی با اسم یا صفتی ترکیب شود، معنای «ربودن یا به شدت جلب کردن» آن ویژگی را می‌رساند. این واژه در ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی برای بیان احساسات عمیق، زیبایی‌ها و تاثیرات روحی یا فکری افراد به کار می‌رود و نقش مهمی در توصیف حالت‌های احساسی و جذابیت‌ها دارد.
