تربتی به عنوان یکی از مواد طبیعی و با ارزش در دنیای امروز، دارای اهمیت ویژه‌ای است. این ماده، که عمدتاً از خاک و مواد معدنی تشکیل شده است، در زمینه‌های مختلفی از جمله کشاورزی، ساختمان‌سازی و صنایع مختلف کاربرد دارد. استفاده از تربت به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی در کشاورزی، به بهبود کیفیت خاک و افزایش تولید محصولات کشاورزی کمک می‌کند. همچنین، تربتی به عنوان یک ماده ساختمانی با ویژگی‌های خاص خود، در ساخت و ساز به کار می‌رود و می‌تواند به عنوان یک عایق حرارتی و صوتی موثر عمل کند. از طرفی، تربت به دلیل قابلیت نگهداری رطوبت و مواد مغذی، به عنوان یک ماده مناسب برای بهبود کیفیت خاک در باغبانی و کشاورزی ارگانیک به شمار می‌آید. در واقع، این ماده نه تنها در بهبود شرایط زراعی و باغی موثر است، بلکه با حفظ سلامت خاک و جلوگیری از تخریب آن، به پایداری محیط زیست نیز کمک می‌کند. در دنیای امروز که چالش‌های زیست‌محیطی و نیاز به تولید پایدار محصولات کشاورزی به شدت احساس می‌شود، تربتی به عنوان یک گزینه مناسب و کارآمد می‌تواند راه‌گشا باشد. به همین دلیل، توجه به استفاده بهینه و علمی از این ماده می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها و حفظ منابع طبیعی کمک شایانی نماید.
تربتی
لغت نامه دهخدا
تربتی. [ ت ُ ب َ ] ( ص نسبی ) خاکی و منسوب به مقبره. ( ناظم الاطباء ).
تربتی.[ ت ُ ب َ ] ( اِخ ) رجوع به مجالس النفائس ص 102 شود.
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
تُرْبتیاز گویش های فارسی خراسانی که در تربت حیدریه واقع در ۱۴۰ کیلومتری جنوب مشهد بدان سخن می گویند. مصوت های تربتی عبارت اند از: u o i e a و مصوت مرکب /ay/. صامت های تربتی همانند فارسی است. تغییر و تبدیل آوایی در تربتی بدین قرار است: تبدیل /e/ پایانی به /a/ در gerdena «گردونه» و gazma «گزمه»؛ تبدیل /b/ به /v/ جابه جایی (قلب) در kata که taka «بز پیشاهنگ» است. نشانة مصدری -an در derezmidan «نم نم باران باریدن»، برخی از واژه های تربتی: anj «اندک/جزیی»، patix «سردرگم»، lesk «لخت» و dula «زوزه».
جملاتی از کلمه تربتی
ز تربتی که درو کشتهٔ محبت توست عجب نباشد اگر بوی جان رسد به مشام
چه تربتی که رسد گر غبار او به فلک هزار جان گرامی کند به نقد فدا
یکی بر تربتی فریاد می‌خواند که اینان پادشاهان جهانند
