بوتولیسم

بوتولیسم یک بیماری جدی و نادر است که توسط توکسین (سم) تولید شده توسط باکتری Clostridium botulinum ایجاد می‌شود. این باکتری معمولاً در محیط‌های بدون اکسیژن رشد می‌کند و سم آن می‌تواند بر سیستم عصبی انسان تأثیر بگذارد و باعث فلج عضلات شود. این بیماری در انواع مختلف وجود دارد، از جمله بوتوليسم غذایی، بوتوليسم نوزادان و بوتوليسم زخم.

علل و راه‌های ابتلا

بوتولیسم غذایی معمولاً از مصرف غذاهای کنسرو شده یا فرآوری‌شده به‌طور نادرست ناشی می‌شود که باکتری در آن رشد کرده و سم تولید کرده است. بوتولیسم نوزادان در اثر ورود اسپور باکتری به روده نوزاد و تولید سم رخ می‌دهد. همچنین، در برخی موارد، ورود باکتری از طریق زخم‌های آلوده می‌تواند باعث بوتولیسم زخم شود.

علائم و اهمیت درمان

علائم این بیماری شامل ضعف عضلانی، دوبینی، مشکل در بلع و تنفس و خشکی دهان است. بیماری بسیار جدی است و در صورت عدم درمان سریع می‌تواند منجر به فلج کامل و حتی مرگ شود. درمان آن معمولاً شامل آنتی‌توکسین، مراقبت‌های حمایتی و در برخی موارد بستری در بخش مراقبت‌های ویژه است تا سیستم عصبی فرد به تدریج بهبود یابد.

فرهنگ عمید

مسمومیت غذایی که به دلیل خوردن غذای آلوده به سم میکروب ها به وجود می آید و عوارض آن عبارت است از استفراغ، درد معده، و فلج اعصاب تنفسی.

دانشنامه عمومی

بوتولیسم ( به انگلیسی: Botulism ) یک بیماری نادر ولی به صورت بالقوه کشنده است. بوتولیسم یک بیماری فلج است که عامل ایجادکنندهٔ آن سمی است که توسط باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم تولید می شود. شروع بوتولیسم با علائمی همچون ضعف، سختی در دید، احساس خستگی، و سختی در حرف زدن همراه است. علائم بعدی بیماری می توانند شامل این موارد باشند: ضعف دست ها، عضلات قفسهٔ سینه، و پا. این بیماری معمولاً تأثیری روی خودآگاهی ندارد و ایجاد تب نمی کند اما باعث ایجاد گیجی می شود.
بوتولیسم می تواند از چند راه مختلف ایجاد شود. وجود اسپورهای باکتریایی عامل این بیماری در خاک و آب رایج است.
وقتی که این اسپورها در شرایطی قرار بگیرند که سطوح اکسیژن کم باشد و شرایط دمایی خاصی برقرار باشد، سم بوتولینوم تولید می کنند. بوتولیسم غذایی زمانی رخ می دهد که سم بوتولیسم خورده شود. بوتولیسم نوزادان زمانی رخ می دهد که باکتری در روده رشد کرده و سم آزاد کند. اصولاً این بیماری تنها در کودکان زیر شش ماه رخ می دهد، چرا که پس از آن سازوکارهای محافظ رشد می یابند. بوتولیسم در اثر زخم بیشتر در میان کسانی رخ می دهد که مواد مخدر تزریقی استفاده می کنند. در چنین شرایطی اسپورها وارد زخم شده و در غیاب اکسیژن، سم آزاد می کنند. بوتولیسم مستقیماً میان انسان ها انتقال پیدا نمی کند. تشخیص بیماری از طریق یافتن سم یا باکتری در فرد انجام می پذیرد.
در اصل، پیشگیری از بوتولیسم از طریق تهیهٔ کامل و مناسب غذا ممکن است. این سم با گرمای بالاتر از ۸۵ درجهٔ سیلسیوس به مدت بالاتر از پنج دقیقه از بین می رود. دادن عسل به کودکان زیر یک سال، به خاطر ریسکی که این غذا دارد، توصیه نمی شود. درمان بوتولیسم از طریق مادهٔ ضد سم است. برای کسانی که خود نمی توانند تنفس کنند، ممکن است تهویه مکانیکی به مدت چند ماه مورد نیاز باشد. برای بوتولیسم زخمی، ممکن است آنتی بیوتیک نیز استفاده شود. مرگ و میر در ۵ تا ۱۰ درصد افراد رخ می دهد. بوتولیسم می تواند حیوانات دیگری را نیز دچار کند.
انتقال این باکتری از طریق:
- زخم باز و ضد عفونی نشده
- آب آلوده و غیر استریل و غذای نپخته
- خاک آلوده که دارای اسپور باکتری بوتولیسم
- استفراغ اسهال مدفوع ادرار و خون فرد بیماری
- ورود مدفوع از طریق دهان
لازم به ذکر است خاک آب و غذای آلوده سه منبع مهم انتقال این باکتری است که علاوه بر آن باکتری کزاز را نیز به وجود میاورد

دانشنامه آزاد فارسی

بوتولیسم (botulism)
نوعی مسمومیت غذایی نادر و غالباً کشنده. علایم بیماری عبارت اند از استفراغ، اسهال، فلج عضلانی، مشکلات تنفسی، و اختلال دید. عامل ایجاد این مسمومیت سم شناخته شدۀ باکتری کلستریدیوم بوتولینوم است که در خاک و غذاهای کنسروشده ای یافت می شود که خوب آماده نشده باشند. پختن کامل غذا سم را از بین می برد. در مواردی که غذا کاملاً پخته نشود، سم فعالیت مراکز تنظیم عملکرد قلب و دستگاه تنفس در مغز را سرکوب می کند. در عصب شناسی، گاه از سم بوتولینوم برای درمان بعضی اختلالات حرکتی نادر استفاده می کنند. شیوع بوتولیسم پرندگان در ماه های مه تا نوامبر ۱۹۹۵ در دریاچۀ گران ـ لیو در فرانسه، باعث مرگ ۵۰هزار پرنده شد. این شیوع بزرگ ترین شیوع بیماری طی چندین دهۀ گذشته در اروپا بوده است و آثار آن ممکن است سال ها باقی بماند. در ۱۹۹۷، شیوع بوتولیسم نوع سی پرندگان، هزاران پرنده را در امریکای شمالی کشت. از جملۀ این تلفات مرگ ۵۰۰هزار پرنده در دریاچۀ اولد وایوز، واقع در سسکچوان کانادا، و ۸۰هزار پرنده در پناهگاهی باتلاقی در یوتای امریکا بود.

جمله سازی با بوتولیسم

علاوه بر آن عسل به دلیل وجود مقداری کمی سم بوتولیسم برای کودکان پایین ۴ سال مناسب نیست توجه داشته باشید مدفوع ادرار خون اسهال و استفراغ دارای سم و باکتری بوتولیسم است پس از این موارد باکتری بوتولیسم را منتقل میشود
عسل می‌تواند به عنوان یک دارو با اثربخشی حداقل برای درمان سرفه استفاده شود. استفاده از عسل برای درمان سرفه در موارد مختلفی باعث بوتولیسم در نوزادان شده‌است و بنابراین نباید در کودکان کمتر از یک سال استفاده شود.
بوتولیسم با علایم دو بینی، دید بلوری، افتادگی پلکها، صحبتهای درهم و نامشخص، اشکال در بلع، خشکی دهان، و ضعف شدید عضلانی و فلج کامل همراه است. بیماری در تمام دوران ابتلاء و فلج، تأثیری بر هوشیاری بیمار ندارد و همچنین تب وجود ندارد.
در نوزادان دچار بوتولیسم خواب آلودگی، گریه ضعیف، یبوست و توان عضلانی بسیار ضعیف دیده می‌شود. در صورت عدم درمان اولیه، فلج دست‌ها، پاها و حلق و عضلات تنفسی پیش خواهد آمد.