دلالت اقتضا

و وجهى ديگر آنكه: دانستى كه خداى بزرگ را صفات و اسمايى استمتقابل كه از اوصاف كمال و نعوت جلال اند، و آنها را مظاهرى گوناگون است كه اثر آناسماء به وسيله آنها ظهور مى يابد. پس هر يك از اسماء موجب مى شود كه اراده و قدرتخداى سبحان به ايجاد مخلوقى تعلق گيرد كه آن مخلوق از آن جهت كه متصف به آن صفتاست بر آن اسم و صفت دلالت كند. از همين روست كه رحمت خداى بزرگ ايجاد تماممخلوقات را اقتضا نموده تا همگى مظاهر اسماء حسنى و جلوه گاههاى صفات علياى اوباشند.

(و لكن الظالمين بآيات الله يجحدون ) ظاهر سياق، اقتضا داشت كه بفرمايد (ولكنهم ) و اگر از ضمير به اسم ظاهر عدول نموده و فرمود: (و لكن الظالمين )براى اين بود كه بفهماند انكار آنان ناشى از ظلمشان بود، نه از قصور وجهل و امثال آن، پس انكارشان جز ياغيگرى و ستم و طغيان چيز ديگرى نبوده، و به زودىخداوند مبعوثشان نموده به سوى او بازگشت مى كنند، التفاتى هم كه در آيه از تكلم(قد نعلم ) به غيبت (بآيات الله ) به كار رفته، به همين منظور بوده كه دلالت كند براينكه انكارشان از باب ستيزه و معارضه با مقام الوهيت و استعلاى بر آن بوده است، وحال آنكه اين مقام، مقامى است كه هيچ چيزى را تاب مقاومت آن نيست، و گرنه اگر افادهچنين معنائى منظور نبود جا داشت بفرمايد: (بآياتنا).