خضوع و خشوع هنگام قرائت

6 - خضوع و خشوع داشتن هنگام نزديك شدن به حرم مدينه و ديدن نشانه هاى شهر و اداىاحترام به حرم نبوى. مانعى ندارد كه از مركب فرود آيد و پياده رود، بعنوان تواضع درآستان خداوند و احترام به پيامبر اكرم. بعضى از بزرگان نيز در گذشته چنين مىكردند.

وقتى شما مى گوييد الله اكبر، اگر از عمق روح ودل بگوييد، عظمت الهى در نظرتان تجسم پيدا مى كند، وقتى كه عظمت الهى دردل شما پيدا شد، محال است كسى به نظرتان بزرگ بيايد،محال است از كسى بترسيد، در مقابل كسى خضوع و خشوع كنيد. اين است كه بندگى خداآزادى آور است. اگر انسان خدا را به عظمت بشناسد، بنده او مى شود و لازمه بندگى خداآزادى از غير خداست. گفت:

ولى تمام اعضايت با قصد خاكسارى و تسليم وتوكّل و خضوع و خشوع براى معبود سجده نكند، گويى كه از معناى سجده خبرى ندارى،و سخن و ادّعايت دروغ و بهتان به مولايت خواهد بود. اى بيچاره، وقتى كه عبادتت همراهبا دروغ و بهتان و اهانت باشد، چگونه نمازت درست خواهد بود؟

وضعيّت دشمنان او در معرفت آن حضرت و خضوع و خشوع فطرى بر او، بسان وضعيّتكافران است كه با وجود شناخت فطرى خداوند و ايمان عميق قلبى به آفريدگار وگرداننده هستى و با وجود دريافت صحّت و درستى سند صداقت پيامبرانش، همانگونهكه قرآن ترسيم مى كند به ظاهر و به زبان، راه لجاجت و كوردلى و حق ستيزى و انكاررا در پيش مى گرفتند.

يكى از موانع بزرگ سلوك و توجه به سوى خدا: خود بينى و خودستائى است، و تاانسان بخود متوجه و از خود راضى و بخود مغرور است: ممكن نيست حالات خضوع و خشوع وتذلل و عبوديت براى او پيدا بشود.