رود تُرکان، رودی با اصالت و تاریخی کهن است که از دامنههای سرسبز و پرشیب کوههای خَرقان سرچشمه میگیرد. این رود، در مسیر پرپیچوخم خود، از میان درههای عمیق و دشتهای فراخ میگذرد و مناظر بدیعی را در قلب طبیعت ایران پدید میآورد. سرانجام، این جریان آب زندگیبخش، با گذر از مناطق گوناگون، به سوی استان قزوین پیش میرود و بر غنای طبیعی و کشاورزی این دیار کهن میافزاید.
این رودخانه نهتنها از نظر جغرافیایی، بلکه از بُعد تاریخی و فرهنگی نیز حائز اهمیت فراوان است. نام تُرکان در متون معتبر جغرافیای تاریخی ایران، از جمله کتاب نفیس نزهةالقلوب اثر حمدالله مستوفی (جلد سوم، صفحه ۲۲۲) ثبت شده است. این اشاره، گواهی بر نقش و اهمیت این رود در شکلدهی به سکونتگاهها و تمدنهای پیرامونی خود در طول اعصار گذشته است. اهمیت رود تُرکان در توسعهی کشاورزی و تأمین آب شرب و همچنین در شکلگیری زیستبومهای منحصربهفرد منطقه انکارناپذیر است. امروزه، حفاظت از این میراث طبیعی و تضمین جریان پایدار آن، برای نسلهای حاضر و آینده، امری ضروری و مسئولیتی همگانی به شمار میآید.