آیه تبلیغ چیست و چه تفسیری دارد

دانشنامه آزاد فارسی

آیه تبلیغ. آیۀ تَبلیغ
(یا: ابلاغ) در قرآن، سورۀ مائده، آیۀ ۶۷: «ای پیامبر آنچه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده است برسان و اگر چنین نکنی، رسالت او را نگزارده ای و خداوند تو را از مردمان حفظ می کند، خداوند خدانشناسان را هدایت نمی کند». بیشتر مفسّران بر این عقیده اند که این آیه دربارۀ انتصاب امام علی (ع) نازل شده است. نیز ← امامعلی (ع)

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیه تبلیغ. آیه ۶۷ سوره مائده به نام «آیه تبلیغ»
آیه تبلیغ از آخرین آیات نازل شده بر پیامبر می باشد. در این آیه خداوند توجه امت را به موضوع بسیار مهمی جلب می کند که با کل رسالت برابری می کرد.
← محتوا
بعد از نزول آیه تبلیغ، پیامبر به مسلمانان دستور توقف داد و پس از اقامه نماز و ایراد خطبه ای، به معرفی علی علیه السلام پرداخت و از جمله فرمود: «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا علیٌّ مَوْلاه».
تفسیر القمی، ج۱، ص۱۷۳-۱۷۴.
پس از معرفی پیامبر، صحابه از جمله ابوبکر و عمر، این مقام را به علی علیه السلام تهنیت گفتند.
اعلام الوری بأعلام الهدی، ج۱، ص۲۶۲.
...
[ویکی شیعه] آیه تبلیغ. آیه تبلیغ، آیه ۶۷ سوره مائده و از آخرین آیات نازل شده بر پیامبر(ص). بر اساس این آیه، پیامبر موظف شده است پیام بسیار مهمی را به مردم ابلاغ کند. به تصریح آیه، اهمیت پیام چنان است که اگر پیامبر(ع) آن را ابلاغ نکند، رسالت پیامبریِ خود را به انجام نرسانده است.
به اعتقاد شیعیان و برخی از اهل سنت، آیه در حجة الوداع و کمی قبل از ۱۸ ذی الحجه سال دهم هجری نازل شده است. در باور شیعه، موضوع پیام، جانشینی حضرت علی (ع) است و بدین رو، پیامبر (ص)، پس از نزول آیه، در غدیر خم، حضرت علی(ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد. (نک:واقعه غدیر)
در نظر مفسران و محدّثان، این آیه در حجة الوداع در غدیر خم (۱۸ ذی الحجه) برای اعلام جانشینی حضرت علی(ع) نازل شده است. برخی از مفسران اهل سنت، این نظر را تایید کرده اند.
[ویکی اهل البیت] آیه تبلیغ. آیه تبلیغ آیه 67 سوره مبارکه مائده می باشد.این آیه یکی از سه آیه ای است که مستقیماً در رابطه با واقعه غدیر بر پیامبر نازل گردیده است.
«یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ»
ای فرستاده ما آنچه را از ناحیه پروردگار به تو نازل شده برسان و اگر نکنی (نرسانی) اصلا پیغام پروردگار را نرساندی و خدا تو را از (شر) مردم نگه می دارد زیرا خدا کافران را هدایت نمی فرماید (به مقاصدشان نمی رساند).
این آیه یکی از سه آیه ای است که مستقیماً در رابطه با واقعه غدیر بر پیامبر نازل گردیده است. منابع شیعه و همچنین روایاتی که در بسیاری از منابع اهل سنت نقل گردیده تصریح دارند پیامی که پیامبر به موجب این آیه مامور به ابلاغ آن گردید ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام بوده است.
به طوری که در کتب سیره و حدیث و تفسیر آمده است، پیامبر اسلام در سال آخر عمر پربار خود، همراه با کاروان بزرگی از مسلمانان به سفر حج رفت و پس از انجام مناسک حج با همراهان خود، مکه را به قصد مدینه ترک کرد. هنگامی که کاروان به سرزمین «رابغ» در سه میلی «جحفه» رسید، در کنار برکه ای که به «غدیر خم» معروف بود فرشته وحی بر پیامبر نازل شد و این آیه را آورد: «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ» (مائده/ 67) ای پیامبر آنچه را که از جانب پروردگارت بر تو نازل شده، برسان و اگر نرسانی، پیام او را ابلاغ نکرده ای و خداوند تو را از مردم حفظ می کند همانا خدا گروه کافر را هدایت نمی کند. از لحن آیه معلوم بود که پیامبر به رساندن پیام بسیار مهمی به مردم مأموریت یافته است، پیامی که رسول خدا از رساندن آن به مردم بیم داشت و می ترسید که مردم عکس العمل نامطلوبی نشان بدهند. آن پیام مهم این بود که پیامبر باید جانشینی برای خود تعیین کند و بدون تعیین جانشین رسالت او کامل نمی شود و او از جانب خداوند مأموریت داشت که علی بن ابی طالب را به جانشینی خود تعیین کند.
پیامبر خدا برای اجرای دستور خدا، فرمان داد که کاروان یکصد و بیست هزار نفری مسلمانان از حرکت باز ایستد کسانی که در جلو کاروان بودند ایستادند و آنها که در عقب بودند به آنها پیوستند. ظهر روز پنجشنبه هیجدهم ماه ذیحجه سال دهم هجرت بود و هوا به شدت گرم بود مردم قسمتی از ردای خود را بر سر کشیدند و قسمتی را زیرانداز کردند و چادری را سایبان پیامبر قرار دادند و پیامبر همراه با جمعیت نماز ظهر را خواند سپس روی نقطه بلندی که از جهاز شتران ساخته بودند رفت و با صدای بلند خطبه ای خواند و در آن نزدیک شدن مرگ خود را به مردم خبر داد و سفارشهایی کرد و آنگاه در برابر دیدگان آن جمعیت انبوه، دست علی بن ابی طالب را گرفت و او را بالا برد به طوری که زیر بغل پیامبر نمایان شد. در این حال فرمود: ایها الناس من کنت مولاه فهذا علی مولاه (ثلاثا) اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله... ای مردم هر کس را که من رهبر او هستم این علی رهبر اوست. خدایا هر کس او را دوست بدارد دوستش بدار و هر کس او را دشمن بدارد، دشمنش بدار و هر کس او را یاری کند، یاریش بنما و هر کس او را خوار سازد، خوارش کن... پس از این مراسم مردم گروه گروه می آمدند و به علی بن ابی طالب تبریک می گفتند و از جمله عمر بن خطاب به او تبریک گفت و او را رهبر و مولای خود خواند. در همین زمان بود که آیه دیگری نازل شد و کامل شدن دین اسلام را اعلام نمود: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً» امروز دینتان را بر شما کامل کردم و نعمت خود را بر شما به پایان رساندم و اسلام را به عنوان دین بر شما پسندیدم.در این موقع تکبیر پیامبر اسلام بلند شد و فرمود: خدا را سپاسگزارم که دین خود را کامل کرد و نعمت خود را به پایان رسانید. حسان بن ثابت که خود در آن مراسم حضور داشت با کسب اجازه از پیامبر اشعاری سرود که چند بیت آن چنان است:

اگر این پیام در سال های اول بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله در مکه، نازل شده بود. البته به طور آشکار می فهمیدیم که پیامبر صلی الله علیه و آله از این می ترسیده است که جامعه بت پرست در مقابل او بایستند و یکتاپرستی و نفی بت پرستی را رد کنند ولیکن این آیه از آیات سوره مائده است که صد در صد سوره ای مدنی است و اگر در آغاز دوران هجرت نازل شده بود، باز هم حق داشتیم تصور کنیم که محتوای پیام امر به نماز یا زکات و یا روزه است که پیامبر صلی الله علیه و آله می ترسید بر مردم سنگین باشد و یا دستور به جهاد با بت پرستان سرسخت است یعنی کسانی که در سر راه اسلام می ایستادند و معنی جهاد به صورت ظاهر عبارت از خسارت در نفوس و اموال است. بنابراین پیامبر صلی الله علیه و آله می ترسیده است که مبادا مسلمانان تحمل نکنند.
[ویکی حج] آیه تبلیغ. آیه تبلیغ آیه شصت و هفتم سوره مائده، متضمن ابلاغ ولایت و امامت علی بن ابی طالب(ع) در بازگشت از حجة الوداع است. بر اساس این آیه، پیامبر(ص) موظف شده است پیام بسیار مهمی را به مردم ابلاغ کند. به تصریح آیه، اهمیت پیام چنان است که اگر پیامبر(ع) آن را ابلاغ نکند، رسالت پیامبریِ خود را به انجام نرسانده است. به همین جهت، پیامبر (ص)، پس از نزول آیه، در غدیر خم، حضرت علی(ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد.
این آیه که در واپسین روزهای حیات رسول خدا(ص) نازل شد، به جهت داشتن واژه «بَلّغْ» به آیه تبلیغ معروف شده است. بر پایه این آیه، ایشان مأمور شد پیامی بسیار مهم را از سوی خداوند به مسلمانان ابلاغ کند و اگر در ابلاغ آن کوتاهی ورزد، رسالت خویش را به انجام نرسانده است. خداوند به وی اطمینان می دهد که او را از گزند و آسیب مردم حفظ کند.
با نزول آیه وجوب حج (سوره حج، آیه ۲۷) در سال دهم ق.، منادیانی از سوی رسول خدا(ص) اعلان کردند که ایشان عازم حج است. همین مطلب با پیک به مسلمانان دور از مدینه نیز اعلان شد. همچنین پیامبر(ص) در نامه ای به حضرت علی(ع) که از طرف ایشان به یمن فرستاده شده بود، از او خواست که همراه مسلمانان آن دیار به مکه بشتابد. شماری بسیار از مسلمانان، همسران پیامبر و حضرت فاطمه(س) در این سفر با پیامبر(ص) همراه شدند. منابع تاریخی شمار جمعیت همراه با ایشان را در این سفر به اختلاف تا بیش از ۱۲۴۰۰۰ نفر ذکر کرده اند. در متون اسلامی، از این حج پیامبر(ص) به حَجَّة الوداع، حجة الاسلام، حجة الکمال و حجة التمام یاد شده است.

جمله سازی با ایه تبلیغ

حسین نصر نیز مکان نزول این آیه را در محلی میان مکه و مدینه به نام کراع الغمیم گزارش کرده‌است که محمد پس از نزول آیه تبلیغ، در غدیر خم، با قرائت این آیه در میان مسلمانان به وظیفه خود — رساندن پیام — عمل می‌کند.

پس هیچ‌کس از مرد و زن و کودک نبود جز آنکه مرا با خاک و سنگ هدف قرار دادند و به صورتم آب دهان انداختند و گفتند دروغگوست… پس عموی من عباس آمد و مرا از دست آنان نجات داد و آنها را به عقب راند.» از میان مفسران سنی مذهب، اندلسی و سیوطی در تفاسیرشان، موضوع آیه تبلیغ را در ارتباط با نبوت پیامبر و مأموریت او در انجام رسالتش دانسته‌اند..

گزارش محتوای نامناسب