لغت نامه دهخدا
رجوع به بارگاه شود.
بارکده
رجوع به بارگاه شود.
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
دردوره رونق بازرگانی بلاد اسلامی در سده های چهارم و پنجم هجری، بارکده های مهمی بود که هر یک به نام منطقه یا مناطقی معروف بود، از جمله: سیراف و ماهی روبان (ماهی رویان) که بارگاه پارس بودو هرمز که بارگه کرمان به شمارمی رفت. جاجرم بارکده گرگان و شوش بارکده خوزستان بود و در خراسان شهر بلخ بارکده هندوستان بود و عمان بارکده همه جهان محسوب می شد.
معادل عربی بارکده
در متون عربی جغرافیای اسلامی برای این مفهوم اصطلاح «فُرْضَة» و گاه «خزانه» به کار رفته است.
مفهوم فرضه در اشعار
کلمه فرضه، و نیز فرضه گاه که در اشعار نظامی و خاقانی و به معنی بندر و بندرگاه استعمال شده است.
مفهوم فرضه در متون فارسی
...
جمله سازی با بارکده
در قرن چهارم، مَقْدسی، برزند را شهری کوچک به شمار آورده و آن را بازار ارمنستان و بارکده‌ای مفید و پاکیزه در کورة آذربایجان دانسته‌است. از مطالب مقدسی (ص ۳۷۸) چنین برمی آید که در قرن چهارم برزند از لحاظ تجاری مهم بوده و با ارمنستان و دیگر سرزمینها پیوندهای بازرگانی داشته‌است نویسندة حدودالعالم (ص ۱۵۹) نیز در قرن چهارم از محصولات برزند به جامة قَطیفة آن اشاره می‌کند. ظاهراً پیش از حمله مغول برزند اعتبار خود را از دست داده بود، زیرا یاقوت (ج ۱، ص ۵۶۲) آن را شهری پراهمیت ندانسته‌است. در قرن هشتم حمدالله مستوفی (ص ۹۰) می‌نویسد: برزند به اندازة دهی معمور و حاصلش غله و هوایش به گرمی مایل است. به نوشتة ابوبکر قطبی اَهَری (گ ۴۳ـ۴۴) جانی بیگ از سلاطین ازبک در ۷۵۸ در جنگ با ملک اشرف چوپانی از طریق برزند وارد تومان مشکین شد.
اما هرات بارکده خراسان است. در بیرون و اندرون آن آبها و بوستان هاست، دارای حصار مستحکم و کهندژی استوار است. هرات ربض نیز دارد که مسجد جامع در آن است و در سراسر سیستان، ماورالنهر و جبال مسجدی آبادتر و پابرجاتر از مسجد هرات وجود ندارد. برسر کوه هرات آتشکده ای آباد بنام سرشک است و در فاصله کمی از آن کلیسای مسیحیان قرار گرفته است.
