در قرآن کریم، احکام و قوانین مربوط به جهاد بهصورت مبسوط و در آیات متعددی تبیین شده است. این آیات، جهاد را به عنوان یکی از فرایض مهم اسلامی در جهت دفاع از حق، گسترش عدالت و مقابله با ظلم و تجاوز معرفی میکنند. بررسی این احکام، نشاندهندهٔ جایگاه رفیع جهاد در نظام ارزشی اسلام و نیز بیانگر شرایط، اهداف و محدودههای قانونی آن است.
آیات متعددی از قرآن کریم به تبیین ابعاد مختلف جهاد اختصاص یافتهاند که از جملهٔ آنها میتوان به آیات ۱۹۰ تا ۱۹۳ سورهٔ بقره اشاره نمود. در این آیات، ابتدا به اصل دفاع مشروع در برابر تجاوزگران پرداخته شده و سپس بر ضرورت پایبندی به موازین اخلاقی حتی در میدان نبرد تأکید گردیده است. علاوه بر این، آیات ۳۹ و ۴۰ سورهٔ حج و نیز آیهٔ ۶۰ سورهٔ انفال، به تشریح جنبههای دیگری از این حکم، از جمله لزوم آمادگی نظامی و مقابله با دشمنان برای حفظ امنیت جامعهٔ اسلامی میپردازند.
در نهایت، تحلیل محتوایی این آیات نشان میدهد که جهاد در قرآن، مفهومی گسترده دارد و مصادیق آن از جهاد دفاعی تا جهاد فرهنگی و اجتماعی را دربرمیگیرد. این آموزهها همواره بر رعایت عدالت، پرهیز از تعدی و تجاوز، و نگاهبانی از حقوق غیرنظامیان تأکید داشتهاند. بنابراین، میتوان دریافت که احکام جهاد در قرآن، در چارچوبی اخلاقی و مبتنی بر قوانین الهی وضع شده تا هم از جامعهٔ اسلامی صیانت کند و هم زمینهساز برقراری صلح و امنیت در سطح جهانی باشد.