جباخانه به معنای محل نگهداری و پرورش جانوران مختلف، به ویژه در زمینه دامداری و کشاورزی است. این مکان‌ها معمولاً برای افزایش بهره‌وری در تولیدات دامی و کشاورزی، آموزش و انتقال مهارت‌ها به کشاورزان و دامداران تأسیس می‌شوند. جباخانه‌ها می‌توانند به عنوان مراکزی برای پژوهش و بررسی روش‌های نوین پرورش جانوران نیز عمل کنند. در جباخانه‌ها، معمولاً انواع مختلفی از جانوران نگهداری می‌شوند که شامل دام‌های بزرگ مانند گاو و گوسفند، دام‌های کوچک مانند مرغ و بوقلمون، و همچنین حیوانات زینتی می‌شود. هر یک از این جانوران با توجه به نیازهای خاص خود، شرایط نگهداری و مراقبت متفاوتی دارند که باید در جباخانه‌ها لحاظ شود.
جباخانه
لغت نامه دهخدا
جباخانه. [ ج َب ْ با ن َ / ن ِ ] ( اِ مرکب ) در زمان صفویه به اسلحه سازی یا آنچه امروز اداره تسلیحات یا مهمات گفته می شود، میگفتند. مؤلف تذکرةالملوک آرد: در بیان جباخانه، از صاحب جمعان عظیم الشأن جبادارباشی است که کل عمله جباخانه تا بین او و مواجب و تصدیق خدمت هر یک از عمله سرکار مزبور... بتجویز ریش سفید سرکار مزبوراست، و مشرف جباخانه نیز معتبر و تمام وجوه تحویلی قورخانه مبارکه از آلات و ادوات حرب مکلل بجواهر و غیره و سرب و باروت، باطلاع و سر رشته مشرف سرکار مزبور بتحویل صاحب جمع مقرر و کل اجناس قورخانه آنچه درجباخانه، «خاه » [ و ] آنچه در جباخانه ایروان و سایر قلاع و ولایات که در آنها قورخانه شاهی میباشد جبادارباشی تحویلدار تعیین و حکام ولایات تمکین و توقیر او مینمایند و مشارالیه از جمله اعاظم مقربان و معتبرین درگاه پادشاهان میباشد. ( از تذکرةالملوک چ دبیرسیاقی ص 29 ). اسلحه سازی مرکزی ایران ( یعنی قورخانه ها یا بقول کمپفر جباخانه ) در قلعه ای قدیمی واقع در جوار باره شمالی ( شرقی ) اصفهان قرار داشت ولی شاردن میگوید: که اسلحه سازی در جباخانه واقع در حوالی دروازه مطبخ که در جنوب شرقی قصر قرار داشت تهیه میگردید. از دو کارخانه اسلحه سازی واقع در ولایات آنکه در ایروان قرار داشت برای مقابله و عملیات علیه عثمانیها تعبیه شده بود و محل اسلحه سازی «خاه » معلوم نیست. ( از سازمان اداری حکومت صفوی ص 126 ): توپخانه نادری را در قلعه کرمانشاهان که زیاده از هزار و پانصد ثوب کلان... و جباخانه و قورخانه... ( از مجمل التواریخ گلستانه ص 23 ).
