ترکستان شرقی
فرهنگ فارسی
ترکستان چین سرزمین وسیعی است که در مغرب چین قرار دارد و سلسله جبال تیانشان آنرا دو قسمت کرده است. رود تاریم از آن می گذرد و وارد دریاچه لب نر می گردد.
جمله سازی با ترکستان شرقی
جهانگیر خواجه (اویغوری: جهانگیر خوجا؛ ۱ ژانویهٔ ۱۷۸۸ – ۱ ژانویهٔ ۱۸۶۵) یکی از افراد خاندان خواجگان آفاقی ترکستان شرقی بود که توانست در دهه ۱۸۲۰ کنترل کاشغرستان را چند سالی از دست امپراتوری چینگ به درآورد.
اویغورها دوبار در سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۴۴ با کمک ژوزف استالین موفق شدند استقلال خود را پس بگیرند و خود را «جمهوری یکم ترکستان شرقی» بنامند. اما چین، با استفاده از عِرق مذهبی مسلمانان خودش که آن‌ها هم اویغورها را کافر می‌پنداشتند استقلال جمهوری ترکستان شرقی را در هم کوبید.
دومین جمهوری مستقل ترکستان شرقی هم به همین سرنوشت دچار شد. با این تفاوت که این بار میان جامعه اویغور که بخشی طرفدار شوروی و بخشی هوادار ترکیه بودند اختلاف افتاد و در این اختلافات، این چین بود که کنترل منطقه اویغورنشین را در دست گرفت و از سال ۱۹۴۹ تا کنون با مشت آهنین بر آن حکومت کرده‌است.
در سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ میلادی، در منطقهٔ کاشغر که در آن زمان شامل ولایت خودمختار قزل‌سو قرقیز نیز می‌شد، در طی شورشی علیه حکومت استانی وفادار به جمهوری چین، کشور جدیدی به طول دو سال با نام جمهوری اسلامی ترکستان شرقی اعلام شده بود. در منطقهٔ ختن نیز، کشوری با نام «امارت اسلامی ختن» اعلام شد.
در سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ میلادی، در منطقهٔ کاشغر که در آن زمان شامل ولایت خودمختار قزل‌سو نیز می‌شد، در طی شورشی علیه حکومت استانی وفادار به جمهوری چین، کشور جدیدی به طول دو سال با نام جمهوری اسلامی ترکستان شرقی اعلام شده بود که شامل شهرستان تاشکورگان نیز می‌شد.
انجمن همبستگی آموزش و پرورش ترکستان شرقی می‌گوید که هدف خود را پروروش و تربیت مسلمانان ترکستانی از طریق شناساندن اصول، فرهنگ و رفتار اسلامی اعلام کرده است.
