تخت مرمر

بسیاری از پادشاهان ایرانی حتی در دوره‌های پس از اسلام به خود لقب جم‌جاه، جمشید جاه و جم اقتدار می‌دادند. این القاب در میان شاهان دوره صفوی و دوره قاجار بیشتر رایج بود. حتی ناصر الدین شاه به تقلید از تخت بارگاه ارگ جمشید تخت مرمرین بسیار گران‌قیمتی ساخته بود که اکنون در کاخ گلستان میدان ارگ (میدان ۱۵ خرداد) تهران است.

در این محل نیز یک تخت مرمرین قرار دارد که بسیار کوچکتر و ساده‌تر از تخت مرمر اصلی است. معروف است که ناصرالدین شاه این گوشه کاخ گلستان را بسیار دوست داشته و اغلب در این محل خلوت می کرده و قلیان می‌کشیده.

ارتفاع تخت یک متر است و نشیمنگاه آن از دو سطح ۳*۲ متر (سطح جلو) و ۲۷ر۱*۷۰ر۱ متر (سطح عقب) تشکیل می‌شود. بر روی سطح عمودی کنار دو پله جلو تخت، نقش دو اژدها و در دوسوی پله اول دو مجسمه شیر حجاری شده‌ است. به دستور کریم خان ایوان تخت مرمر بنای نخستین دیوانخانه و ایوان دارالاماره نامیده شد.

خلوت کریم خانی یا جلوخان یکی از بناهای دوران کریم خان می‌باشد. این محل راه عبوراز اندرون و باغ گلستان به دیوانخانه و تالار تخت مرمر بود؛ ولی در زمان ناصرالدین شاه به سبب تغییر وضع ساختمانها آن معبر مسدود گردید.

معروف است كه محمدشاه قاجار روزى از حاج ميرزا آقاسى پرسيد: اين حوض كه جلوعمارت تخت مرمر واقع شده گنجايش چند كاسه آب را دارد؟