ابوعلی بلعمی وزیر برجسته در سده چهارم هجری و از خانواده سامانی بود. او فرزند ابوالفضل بلعمی، وزیر پیشین سامانیان، به شمار می‌رود و دوران زندگیاش تا سال ۳۶۳ قمری/۳۵۳ خورشیدی ثبت شده است. بلعمی در محیطی پر از سختگیری‌های خانوادگی و سیاسی رشد کرد و موقعیت او به عنوان وزیر، نقش مهمی در اداره امور حکومت سامانی داشت.
آثار و ترجمه تاریخ طبری
مهم‌ترین اثر بلعمی، ترجمه تاریخ طبری به زبان فارسی است که به نام «تاریخ بلعمی» یا «تاریخنامه طبری» مشهور شد. او این ترجمه را به فرمان منصور بن نوح انجام داد و در این مسیر از کمک چند دانشمند ماوراءالنهر بهره گرفت. این اثر ارزشمند، نخستین ترجمه جامع تاریخ به زبان فارسی است و نقش مهمی در انتقال دانش تاریخی از عربی به فارسی داشته است.
جنبه ادبی و شعر
بلعمی خود کتاب شعری ندارد، اما در منابعی مانند فرهنگ جهانگیری، دو بیت به او یا اعضای خانواده‌اش نسبت داده شده است. این اشعار محدود، نشان‌دهنده ارتباط خانوادگی و فرهنگی بلعمی با ادب فارسی است و بیشتر ارزش تاریخی و نسبتی فرهنگی دارند تا جایگاه شعری مستقل.