اسماعیلیان (به عربی: الإسماعيلية) یکی از فرقه‌های شیعه در اسلام هستند که به دلیل اعتقاد به جانشینی اسماعیل بن جعفر به عنوان امام بعدی از سوی پدرش جعفر صادق، نامگذاری شده‌اند. این فرقه در مقایسه با شیعه دوازده‌امامی، که موسی کاظم (برادر کوچک‌تر اسماعیل) را به عنوان امام بعدی می‌پذیرند، تفاوت‌های اساسی دارد.
تاریخچه و ریشه‌ها:
پس از شهادت امام جعفر صادق (ع)، اختلافاتی در مورد جانشینی او به وجود آمد. اسماعیل بن جعفر، که به عنوان امام بعدی معرفی شده بود، در زمان حیات پدرش درگذشت. این موضوع باعث شد که برخی از شیعیان، امام موسی کاظم (ع) را امام بعدی بدانند، در حالی که اسماعیلیان بر این باور بودند که اسماعیل زنده است و به نوعی از آزار و اذیت عباسیان پنهان شده است. آن‌ها به امامت اسماعیل بن جعفر اعتقاد دارند و او را امام هفتم و غائب می‌دانند.
تاریخ سیاسی:
اسماعیلیان در دوران فاطمیان در مصر به قدرت رسیدند و به عنوان خلیفه-امام شناخته شدند. این دوران اوج قدرت و نفوذ آن‌ها بود. در زمان سلجوقیان، حسن صباح رهبری آنان را به دست گرفت و دژ الموت را به عنوان پایگاه خود انتخاب کرد. او به ترورهای سیاسی و نظامی مشهور است.
آزار و کشتار:
این فرقه در تاریخ با آزار و کشتارهای متعددی مواجه شدند، به ویژه در زمان سلطنت محمود غزنوی و پس از آن، که موجب کاهش تعداد آن‌ها شد.
