احکام عقلی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] احکام عقلی، ادراکات عقلیِ مبتنی بر مقدمات عقلی یا عقلی و نقلی را می گویند.
مراد از حکم عقل بنابر نظر مشهور صدور امر و نهی از سوی عقل نیست، بلکه مراد از آن، ادراک عقل است؛ یعنی عقل درک می کند که این کار مصلحت ملزمه و آن کار مفسده ملزمه دارد؛ بنابراین، عقل انسان، امر و نهی یا بعث و زجر ندارد و «افعل» یا «لا تفعل» نمی گوید.
اقسام ادراک عقلی
ادراک عقلی دو گونه است: مستقلات عقلی و غیر مستقلات عقلی.مستقلات عقلی بخشی از مدرکات عقل است که عقل به طور مستقل و بدون هدایت شارع، آنها را درک می کند، مثل: ادراک حسن عدل و قبح ظلم.و غیر مستقلات عقلی بخشی از مدرکات عقل است که عقل به طور مستقل قادر به درک آن ها نیست، بلکه در بعضی از مقدمات نیاز به ارشاد و هدایت شارع دارد، مانند: وجوب مقدمه واجب و قبح عقاب بلا بیان.

جمله سازی با احکام عقلی

قید «شرعی»، احکام عقلی (مانند احکام مطرح در فلسفه)