نماز شب

نماز شب، نمازی مستحب است که زمان ادای آن از نیمه‌شب شرعی تا طلوع فجر می‌باشد. این نماز بر پیامبر اکرم (ص) واجب بوده و برای دیگران مستحب است و بر اهمیت آن تأکید زیادی شده است. روایات متعددی در مورد فضیلت و آثار نماز شب وجود دارد و این نماز به عنوان یکی از برترین نمازهای مستحب و نشانه‌ای از شیعه واقعی شناخته می‌شود. این نماز شامل یازده رکعت است که به صورت پنج نماز دو رکعتی و یک نماز یک رکعتی اقامه می‌شود. سه رکعت آخر این نماز، یعنی دو رکعت نماز شَفع و یک رکعت نماز وَتْر، از فضیلت بیشتری نسبت به سایر رکعت‌ها برخوردارند. یکی از نمازهای مستحبی است که در روایات به خواندن آن تأکید شده است. به عنوان مثال، پیامبر اکرم (ص) در وصیت خود به امام علی (ع)، سه بار بر اهمیت نماز شب تأکید کرده است. همچنین از آن حضرت نقل شده است که به مسلمانان فرمودند: بر شماست که این نماز را به جا آورید، حتی اگر تنها یک رکعت باشد؛ زیرا این نماز انسان را از گناه باز می‌دارد، خشم پروردگار را فرو می‌نشاند و سوزش آتش جهنم را در قیامت دفع می‌کند. در کتاب‌های حدیثی، فصلی تحت عنوان صلاة اللَّیل به روایات مربوط به این موضوع اختصاص یافته است. به گفته شیخ صدوق (درگذشت ۳۸۱ق)، محدث شیعه، این نماز بر پیامبر (ص) واجب بوده و برای دیگران مستحب است. همچنین شیخ مفید نیز نماز شب را سنت مؤکد دانسته است. این نماز شامل ۱۱ رکعت است که از این تعداد، هشت رکعت به صورت چهار نماز دو رکعتی با نیت نافله شب خوانده می‌شود. همچنین دو رکعت به نیت نماز شَفع و یک رکعت به نیت نماز وَتر اقامه می‌گردد. در رکعت اول نماز شفع، مستحب است سوره حمد و سوره ناس خوانده شود و در رکعت دوم، سوره حمد و سوره فلق. در نماز وتر نیز پس از سوره حمد، سه بار سوره توحید و یک بار سوره‌های فلق و ناس قرائت می‌شود. در قنوت نماز وتر، دعا یا استغفار برای چهل مؤمن مستحب است. همچنین، ذکر اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیه به تعداد هفتاد بار، هذا مَقامُ الْعائِذِ بِک مِنَ النّارِ به تعداد هفت بار و اَلعَفو به تعداد سیصد بار گفته شود. سپس دعا زیر خوانده می‌شود: رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمْنی وَ تُبْ عَلی اِنَّک اَنْتَ التَّوّابُ الْغَفُورُ الرَّحیمُ. شیخ طوسی در کتاب مِصْباحُ الْمُتَهَجِّد، خواندن دعای حَزین را پس از این نماز توصیه کرده است.