هیل

هیل. [ هََ ] ( ع مص ) فروریختن بر چیزی خاک و ریگ را. ( منتهی الارب ). || فروریختن آرد در انبان بی وزن و کیل. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). فروریختن.( دهار ) ( تاج المصادر بیهقی ) ( ترجمان القرآن ) ( مصادراللغه ). || روان کردن. || ( اِ )مال بسیار. ( دهار ) ( اقرب الموارد ). مال بسیار یا ریگ یا باد. ( اقرب الموارد ). || آنچه فروریزد از ریگ و خاک و آرد و جز آن. و جاء بالهیل و الهیلمان؛ مال بسیار آورد یا آورد ریگ و باد را. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( اقرب الموارد ). || قاقله ٔیمنی است یا فارسی، هندی الاجی است. ( منتهی الارب ).
هیل. ( اِ ) معروف است و به عربی قاقله صغار میگویند. ( برهان ). دوایی است که به هندی الایچی سفید نامند. ظاهراً این معرب هیل است که به یای مجهول باشد و به عربی قاقله ٔصغار را گویند. ( غیاث اللغات ). هل. هیل بوا. خیربوا. ( یادداشت مؤلف ) ( ذخیره خوارزمشاهی ):
فلفل و میخک و بزباز و کبابه ی ْ چینی
جوز بویا بود و هیل و قرنفل در کار.بسحاق اطعمه.

= هل۱

معروفست و بعربی قافله صغار میگویند دوایی است که بهندی الایچی سفید نامند ظاهرا این معرب هیل است که بیای مجهول باشد و بعربی قافله صغار را گویند هل

هیل ( به ترکی آذربایجانی: Hil، به زبان لزگی: Гьил ) یک منطقه مسکونی در جمهوری آذربایجان است که در شهرستان قوسار واقع شده است. هیل ۵۰۲۳ نفر جمعیت دارد و بیشتر مردمان آن از لزگی ها هستند. هیل پرجمعیت ترین منطقه پس از قوسار در این شهرستان است.
هیل (آلمان). هیل ( به آلمانی: Hille ) یک شهرک و شهر در آلمان است که در میندن - لوبکه واقع شده است. هیل ۱۶٬۳۴۳ نفر جمعیت دارد.
هیل (بلژیوم). هیل ( به لاتین: Hille ) یک منطقهٔ مسکونی در بلژیک است که در ونژان واقع شده است. هیل ۹۳۳ نفر جمعیت دارد.
هیل (دهانه). هیل یک دهانه برخوردی در ماه است.

[ویکی الکتاب] معنی مَّهِیلاًَ: فروپاشیده شده - پراکنده(کلمه مهیل از مصدر هیل است، و مهیل شدن کوهها در عبارت "کَانَتِ ﭐلْجِبَالُ کَثِیباً مَّهِیلاًَ "به معنای آن است که وقتی ریشهاش تکان بخورد از بالا فرو بریزد و به صورت تودهای شن روان گردند )
تکرار در قرآن: ۱(بار)
هیل به معنی خاک ریختن است «هالَ عَلَیهِ التُّرابُ: صَبَّهُ» طبرسی فرموده: «هِلْتُ الرَّمْلَ و أهیله» آنگاه گویند که پائین خاک را حرکت بدهی و بالایش بریزد. کثیب به معنی تلّ بزرگ خاک است. یعنی: روزی زمین و کوهها به لرزه درآید و کوهها همچون تل خاک متحرک شوند در حدیث آمده: «کیلوا و لا تهیلوا» پیمانه کنید و نریزید این لفظ فقط یکبار در قرآن مجید آمده است.

💡 با او دلم چو قدش بی بند راست شد بی او تنم چو زلفش بی هال و هیل گشت؟

💡 نهادت پرده و دادت بسی هیل که تا نا‌اهل پیدا آید از اهل