اصطلاح اَجداد، پدران، یا نیاکان به معنای والدین یا والدینِ نیاکان است که شامل جد، جد بزرگ، جد بزرگ بزرگ و به همین ترتیب میشود. در این context، جد یا نیا به پدربزرگ اشاره دارد که میتواند به معنای پدرِ پدر یا جد پدری یا پدرِ مادر یا جد مادری باشد. همچنین، مفهوم پدرِ پدر بهطور متوالی نیز در اینجا مدنظر است. در ارتباط با این واژه، میتوان به اصطلاحات دیگری مانند پدربزرگ، بابابزرگ، پدرکلان، پدرمهین یا نیاک اشاره کرد. شکل جمع جد به صورت اجداد و شکل جمع نیا به صورت نیاکان است. واژه جد از ریشه عربی و نیا از ریشه فارسی نشأت میگیرد. واژه نیا در اشعار شاعرانی چون فردوسی، ناصرخسرو، سوزنی، خاقانی و نظامی بهطور مکرر به کار رفته است.
پدران
لغت نامه دهخدا
اگر ایدونکه بکشتن نَمُرند این پسران
آن خورشید و قمر باشند این جانوران
ز آن کجا نیست مه روشن و خورشید مُران
به نسب باز شوند این پسران با پدران
وگر ایدونکه بباشند ز پشت دگران
از پس کشتن زنده نشوند ای وربی.منوچهری.ما بجانب عراق... مشغول گردیم و وی بغزنین... و طریقی که پدران ما بر آن رفته اند، نگاه داشته آید. ( تاریخ بیهقی ).
جملاتی از کلمه پدران
ای همگی پیرو دین قویم ای پسران پدران قدیم