عبدالعزیز بن محمد بن ثُمامۀ تَریاقی، معروف به ابونصر، از محدّثان و راویان سدۀ پنجم هجری قمری است. وی اصالتاً منسوب به قریۀ «تریاق» از نواحی هرات بوده و در دورانی می‌زیست که مراکزی چون هرات و مرو از کانون‌های اصلی انتقال دانش و حدیث به شمار می‌رفتند. تریاقی در مسیر تحصیل خود، از مشایخ و عالمان برجسته‌ای همچون ابی‌محمد عبدالجبار بن محمد جراحی مروزی و ابی‌القاسم ابراهیم بن علی بهره برد و اجازۀ روایت دریافت کرد.
وی پس از سال‌ها فعالیت علمی، خود به یکی از منابع مهم نقل حدیث تبدیل شد و شاگردان متعددی از محضر او بهره بردند. از جمله راویانی که پس از او به انتقال روایات پرداختند، می‌توان به ابوالفتح عبدالملک بن عبدالله کروخی ـ که آخرین نقل‌کننده از وی در بغداد محسوب می‌شود ـ و ابوجعفر حنبل بن علی بن حسین صوفی سنجری اشاره کرد. این انتقال سند، نشان‌دهندۀ جایگاه بلند تریاقی در حوزۀ حدیث و اعتبار روایات منقول از اوست. عبدالعزیز تریاقی سرانجام در ماه رمضان سال ۴۸۳ هجری قمری در هرات درگذشت و در منطقۀ باب خشک این شهر به خاک سپرده شد. نام و یاد او در منابع معتبری همچون معجم البلدان و الأنساب سمعانی ثبت شده و تا امروز به عنوان یکی از چهره‌های مؤثر در حوزۀ علوم حدیث خراسان بزرگ شناخته می‌شود.
