دادسرا نهادی در نظام قضائی است که در هر شهرستان به همراه دادگاه‌ها فعالیت میکند. این نهاد مسئولیت کشف جرم، تعقیب متهمان، اقامه دعوی و اعلام جرم را از منظر حق‌اللهی و حفظ حقوق عمومی و حدود اسلامی بر عهده دارد. همچنین، اجرای احکام و رسیدگی به امور حسبی نیز از وظایف آن است. دادسرا تحت ریاست دادستان اداره می‌شود و شامل معاونان، دادیاران، بازپرس‌ها و تشکیلات اداری لازم است. در مواردی که جرم جنبه خصوصی دارد، دادسرا با شکایت شاکی خصوصی اقدام به تعقیب و پیگیری میکند. در حوزه قضائی بخش، وظایف دادستان به عهده دادرس علی‌البدل است. این نهاد در قانون اصول تشکیلات عدلیه و محاکم شرعیه و حکم صلحیه با نام پارکه که از واژه فرانسوی parquet گرفته شده است معرفی شده بود. در سال ۱۳۱۸، بر اساس قانون فرهنگستان، نام آن به دادسرا تغییر یافت.
دادسرا
لغت نامه دهخدا
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
( اسم ) ادارهای در دادگستری که تحت نظر داد ستان کار کند اداره مدعی عمومی یا دادسرای نظامی استان ادارهای در دادگستری که مرکب است از یک دادستان و یک دادیار برای هر شعبه پارکه استیناف. یا دادسرای شهرستان ادارهای در دادگستری که مرکب است یک دادستان و یک دادیار پارکه بدایت.
دانشنامه عمومی
دادسرا نهادی در دادگستری است که در حوزه قضائی هر شهرستان در همراهی دادگاه انجام وظیفه می کند و عهده دار کشف جرم، تعقیب متهم، اقامه دعوی و اعلام جرم از جنبه حق اللهی و حفظ حقوق عمومی و حدود اسلامی، اجرای حکم و نیز رسیدگی به امور حسبی بر اساس مقررات قانونی است که به ریاست دادستان اداره و به تعداد لازم دارای معاون، دادیار، بازپرس و تشکیلات اداری می باشد و در جرائمی که جنبه خصوصی دارد دادسرا با شکایت شاکی خصوصی شروع به تعقیب و تحقق می کند.
در حوزه قضایی بخش ( دادگاه بخش ) وظیفه دادستان را دادرس علی البدل بر عهده دارد.
این نهاد در قانون اصول تشکیلات عدلیه و محاکم شرعیه و حکم صلحیه تحت نام «پارکه» ( از واژه parquet در زبان فرانسوی ) آمده بود که در سال ۱۳۱۸ بر اساس قانون فرهنگستان به دادسرا تغییر نام داد.
در نظام قضایی کنونی جمهوری اسلامی ایران برای قضات دادسراها عناوین و مشاغل قضایی زیر پیش بینی شده است:
• دادستان: دادستان یا مدعی العموم یا مقام تعقیب، مقام قضایی است که برای حفظ حقوق عامه و نظارت بر حسن اجرای قوانین و تعقیب کیفری مجرمین و بزهکاران مطابق قوانین جاریه انجام وظیفه می کند و ریاست دادسرا را نیز عهده دار است.
وظایف دادستان: بر اساس قوانین و مقررات حاکم دادستان در حوزة قضائی مربوط دارای وظایف و تکالیف مانند موارد زیر است:
• کشف جرم و شروع به تعقیب کیفری بزهکاران و مجرمین
• اعلام جرم در مواردی که جنبه حق اللهی و عمومی دارد
• نظارت بر انجام تحقیقات مقدماتی و دادن تعلیمات لازم به بازپرس
• موافقت یا عدم موافقت با قرارهای صادره از ناحیه دادیار یا بازپرس
• ضبط وثیقه و اخذ وجه التزام و وصول وجه الکفاله
• اجرای احکام کیفری و جزائی
• پیشنهاد آزادی مشروط
• لغو تعلیق اجرای حکم
• ریاست و نظارت بر ضابطین دادگستری از حیث وظایفی که به عنوان ضابط بر عهده دارند.
• معاون دادستان: معاون دادستان مقام قضایی است که تحت نظارت دادستان قسمتی از وظایف دادسرا را انجام داده و در غیاب دادستان به جانشینی او عمل می کند.
• دادیار: دادیار، مقام قضایی است که در مواقعی که در حوزه قضایی به تعداد کافی بازپرس حضور نداشته باشد، تحت شرایطی، از طرف دادستان وظایف بازپرس را انجام می دهد.
• بازپرس: بازپرس یا مستنطق یا مقام تحقیق، مقام قضایی است که تحقیقات مقدماتی جرائم و جمع آوری دلایل له و علیه متهم بر عهده اوست و تحت نظارت دادستان وظایف قانونی خود را انجام می دهد.
دانشنامه آزاد فارسی
ویکی واژه
محل کار دادستان، دادیار و بازپرس. محل اجرای داد، دادگستر؛ (سرای داد).
جایی که حق به حق‌دار میرسد.
جملاتی از کلمه دادسرا
این پرونده پس از تأیید رأی صادرشده از سوی دادگاه توسط دیوان عالی کشور، روز ۲۱ اسفند ۱۳۸۷ به واحد اجرای احکام دادسرای امور جنایی تهران فرستاده شد.