واژهی «تلاوت» در زبان عربی به معنای «خواندن با دقت و تأنی» است و در متون دینی، به معنای خواندن قرآن با احترام، توجه و تمرکز است، بهگونهای که هم معانی و هم حروف و آواهای آن رعایت شود. این عمل یکی از عبادات مهم در دین اسلام محسوب میشود و در احادیث و آیات قرآن به اهمیت آن تأکید شده است. تلاوت قرآن تنها خواندن لفظی نیست؛ بلکه همراه با تدبر، فهم معانی و رعایت قواعد تجویدی انجام میشود. این عمل باعث نزدیکی مؤمن به خدا و تقویت ایمان و آرامش روحی میگردد. تلاوت قرآن علاوه بر اثرات معنوی، فواید روانی و اخلاقی نیز دارد. کسانی که با حضور قلب و تمرکز قرآن را میخوانند، آرامش روحی پیدا میکنند و ذهنشان نظم میگیرد. همچنین تلاوت مستمر باعث حفظ قرآن در ذهن و تقویت حافظه میشود و از نظر اجتماعی، افراد را به اخلاق و رفتار نیکو ترغیب میکند.
تلاوت
لغت نامه دهخدا
تلاوت. [ ت ِ وَ] ( ع مص ) تلاوة. خواندن. ( ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ). خواندن قرآن و جز آن. ( آنندراج ). خواندن با قرائت و اندیشه و تأمل. ( ناظم الاطباء ):
اگر خدای جهان را سمیع می دانی
مکن بلند برای خدا تلاوت را.صائب ( از آنندراج ).رجوع به تلاوة شود.
تلاوة. [ ت ِ وَ ] ( ع مص ) خواندن قرآن را. تلوت القرآن و نحوه. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). قرأت. ( اقرب الموارد ). تلاوت. رجوع به تلاوت شود.
تلاوة. [ت ُ وَ ] ( ع اِ ) بقیه وام و مانند آن. ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). بمعنی تلیة است، یقال: تلیت لی من حقی تلیة او تلاوة؛ای بقیت بقیة. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). رجوع به تلیة شود.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. خواندن کتاب.
فرهنگ فارسی
۱ -( مصدر ) خواندن قرائت کردن. ۲ - ( اسم ) قرائت.
دانشنامه آزاد فارسی
اصطلاحی مختصِ خواندن کتب آسمانی؛ به خلاف قرائت که خواندن هر کتابی است. طبق روایات، آنچه را از قرآن قرائت کردن که عمل به آن واجب باشد، تلاوت است. حق تلاوت قرآن، به تصریح خود قرآن، پیروی کردن عملی است (بقره، ۱۲۱).
دانشنامه اسلامی
[ویکی شیعه] تَلاوَت، به معنای خواندن قرآن و اندیشیدن در معانی آن است. مادّۀ تلاوت فقط یک بار در قرآن کریم آمده، اما مشتقات آن بیش از پنجاه بار به کار رفته است. در بسیاری از احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار بر تلاوت قرآن تأکید شده است. در حدیثی نبوی آمده است که تلاوت قرآن، نور و مایه برکت و وسعت روزی است. تلاوت قرآن آدابی دارد. از آداب ظاهری آن وضو گرفتن خواندن با صوت نیکو و از آداب باطنی آن، اخلاص، خشوع و تدبر در آیات است.
تلاوت، یکی از صورت های مصدری ریشه «ت ـ ل ـ و» و به معنای خواندن است. به نوشته ابن فارس این ریشه یک معنا بیش ندارد و آن در پی آمدن (اِتْباع، اتّباع) است و چون در خواندن قرآن آیات در پی یکدیگر می آیند، به آن «تِلاوة القرآن» گفته شده است. راغب اصفهانی نیز همین معنا را برای ریشه مذکور بیان کرده و گفته است به خواندن قرآن و اندیشیدن در معانی آن تِلاوت می گویند. وی همچنین اشاره کرده که واژه تِلاوت فقط به خواندن کتاب های آسمانی اختصاص دارد، بر خلاف قرائت که کاربرد آن عام است، اما به نوشته ابن منظور برخی کاربرد تلاوت را نیز عام می دانند.
مفسران نیز تلاوت را به معنای خواندن و برگرفته از معنای اصلی آن (در پی آمدن) دانسته اند. از جمله، به نوشته شیخ طوسی و طبرسی و علامه طباطبایی خواندن (قرائت) را از آنرو تلاوت می گویند که حروف از پی یکدیگر می آیند. توضیح بعدی طوسی و طبرسی نیز در خور توجه است: عمل خواندن را تلاوت می گویند چون حروف در پی یکدیگر ادا می شوند و به آن قرائت می گویند از آنرو که حروف در یک جا جمع می شوند.
ویکی واژه
جمله سازی با تلاوت
هر کس این سوره را تلاوت نماید خداوند او را تا پایان عمر از خسف و دگرگونی چهره در امان میدارد.