پنجه به مجموعه‌ای از پنج انگشت در کف دست و پا اشاره دارد که در انسان‌ها و حیوانات دیگر نیز وجود دارد. طبق تعریف‌های مختلف، این واژه به تمام سطح کف دست و پا به همراه انگشتان اشاره می‌کند، یا به صورت جداگانه به انگشتان بدون کف می‌پردازد. در برخی از حیوانات، مانند شیر و دیگر درندگان، این مفهوم به برثُن نیز اشاره دارد که به ساختار خاص و عملکرد انگشتان در این گونه‌ها مربوط می‌شود که نه تنها به عنوان یک عنصر آناتومیکی مهم در حرکات و تعاملات جانوران با محیط خود عمل می‌کند، بلکه نقش اساسی در کارکردهای روزمره انسان‌ها نیز دارد. به طور کلی، این ساختار نشان‌دهنده اهمیت انگشتان در تسهیل فعالیت‌های مختلف از قبیل گرفتن، حرکت و تعامل است.
پنجه
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. (زیست شناسی ) ناخن های دست وپای جانوران درنده.
۳. (زیست شناسی ) چنگال پرندگان.
۴. هرچیزی که شبیه پنج انگشت دست انسان باشد.
۵. در آیین زردشتی، پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است و عبارتند از: اَهنَوَد، اُشتَوَد، سپَنتَمَد، هَوخَشَتر، و وهِشتواش، پنجه وه، پنجۀ بزرگ، اندرگاه، پنجۀ دزدیده.
* پنجهٴ دزدیده: [قدیمی] = بهیزک
* پنجه زدن: (مصدر متعدی و مصدر لازم )
۱. چنگ زدن.
۲. با پنجه کسی را آزردن.
۳. (مصدر لازم ) [قدیمی] با کسی درافتادن.
۴. (مصدر لازم ) نبرد کردن.
* پنجهٴ مریم: (زیست شناسی ) = گل۱ * گل نگون سار
= پنجاه
فرهنگ فارسی
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
پنجه همچنین شامل یک چنگال شاخ مانند به شکل نوک در هر انگشت است. اگرچه معمولاً جانوران بدون مو هستند، اما برخی از جانوران دارای خز در کف پنجه های خود هستند. به عنوان مثال پاندای سرخ است که کف خزدار آن به عایق بندی آنها در زیستگاه برفی کمک می کند.
• گربه سانان مانند گربه ها و ببرها؛ برخی از این جانوران ممکن است دارای تافت انگشتان باشند
• سگ سانان مانند سگ و روباه
• خرگوش ها و دیگر خرگوش سانان دارای پنجه هایی با ناخن های بسیار تیز هستند و هیچ پینهٔ در زیر آنها وجود ندارد.
• خرس ها و راکون ها
• راسوها و دیگر ماهیچه ها
• جوندگان
پنجه (فیلم ۲۰۱۱). پنجه ( به تلگو: Panjaa ) فیلمی محصول سال ۲۰۱۱ و به کارگردانی ویشنوواردان است. در این فیلم بازیگرانی همچون پاوان کالیان، سارا جین دیاز، آنجالی لاوانیا، جکی شروف، ادیو سش، آتول کولکارنی ایفای نقش کرده اند.
دانشنامه آزاد فارسی
پنجه (موسیقی). پنجه (موسیقی) touch (music)در نواختن پیانو، روش عملکرد با کلاویه ها برای تولید آوای موردنظر. عامل اصلی موجود در پنجۀ نوازنده که کیفیت آوا را تحت تأثیر قرار می دهد، وزن است، چرا که آن عمل مکانیکی که واسطۀ دست نوازنده و چکش ها و سیم هاست از آن تأثیر می پذیرد. بااین حال «پنجه »های مختلف تأثیری ظریف اما مستقیم روی طرز فشردن و رها کردن هرکلاویه دارند و بدین ترتیب، موجب ایجاد دیگرگونی های ریزی در جمله بندی و شدت و ضعف صدا می شوند که تنها ذهنی دقیق و آموخته می تواند آنها را دریابد. همین عوامل غیردقیق و نابرابرِ بی اندازه کوچک هستند که ظرافت های پنجه را به وجود می آورند، به خصوص در پاساژهایی که بافت شان مستلزم ایجاد تضاد میان چند نتی است که با هم نواخته می شوند. پنجه ¬زدن تا اوایل قرن هفدهم فقط به معنای به صدا درآوردن ساز بود، یعنی درست همان معنای توکّاره در ایتالیایی؛ اسم این فعل (پنجه یا «توشه ») معادل توکاتا است.
دانشنامه اسلامی
به همان اندازه که کاربرد عدد ۵ برای دفع چشم بد سودمند به نظر می رسید، کاربرد آن گاهی نزد برخی بزرگان ناروا و ناشایست به شمار می رفته است. در فاس مراکش هدیه دادن ۵ قلم از یک چیز را ناخجسته می دانستند و از آن پرهیز می کردند؛ مثلاً گرفتن هدایایی مانند ۵ کله قند، ۵ ماکیان و... را رد می کردند.
دست، مظهر۵
دست (= پنجه)، به ویژه دست راست، در فرهنگ ها و ادیان مردم بسیاری از سرزمین های جهان، به سبب دربرداشتن ۵ انگشت، همچون عدد ۵ نیروی جاودانه و قدسیانه یافته، و مظهر قدرت، شوکت، فضیلت، عدالت، راستی و پاکی به شمار رفته است. بنابر یک روایت اسطوره ای در فرهنگ ایران، جمشید پادشاه پیشدادی نخستین کسی بود که انگشتری به دست چپ کرد. از او پرسیدند «که چرا زینت به چپ دادی و فضیلت راست راست؟! گفت: راست را زینت راستی تمام است». بر روی مهرهای استوانه ای شکل به دست آمده در بین النهرین دستی با پنجه گشادۀ بالا نگاه داشته شده میان دو الاه دلالت بر قدرت الاهی یا پادشاهی داشت و به «دست عدالت» شناخته شده است. نقش دست بودا ـ که گاهی نماد چرخ قانون بر کف آن نگاشته شده است ـ بر تعلیم و حمایت دلالت دارد. در انجیل دست نمادی از قدرت خداوند و ارشادکنندۀ بندگان است. در قرآن بارها به دست و قداست و اهمیت آن اشاره شده، و در آیه مبایعه، دستِ بیعت با رسول خدا دست بیعت با خدا، و دست خداوند بالای دستها دانسته شده است.
قدرت تأثیرگذاری پنجه
...
ویکی واژه
پنج انگشت با کف دست و پا باشد از انسان و حیوانات دیگر، پنج انگشت دست از مچ تا سر انگشتان.
چنگال، جنگ، برثن، مخلب.
پنج انگشت بدون کف دست.
دست.
صورت دستی که از طلا و نقره سازند و به مشاهد مقدس برای نیاز فرستند.
گلوله‌های سنگ که دیدبانان برای جنگ نگاهدارند.
سنگ منجنی
سنگی که از کشتی به کشتی غنیم اندازند.
پنجة دزدیده.
ماهی.
دام و قلاب و شست ماهی.
قسمت زبرین دستة تار که گوشی بدان پیوندند.
واحدی برای شمارش هر مرحله ساز زدن
رقصی که جمعی دست یکدیگر را گیرند و با هم رقصند.
جملاتی از کلمه پنجه
ایلان ماسک در سال ۱۹۸۹ از طریق بستگان مادرش به کانادا نقل مکان کرد و به مدت دو سال در دانشگاه کوئینز در کینگستون، انتاریو به تحصیل پرداخت. پس از اینکه حق شهروندی کانادا را به دست آورد به مونترآل رفت. در ابتدا به هر شغل کم درآمدی راضی بود و کار می‌کرد و تقریباً یک سالی بود که با فقر دست و پنجه نرم می‌کرد. ماسک در سال ۱۹۹۲ رؤیای خود را به واقعیت تبدیل و به ایالات متحده نقل مکان کرد.
مهدی پنجه پور از استادان معاصر ایرانی است که علاوه بر آشنایی کامل با رموز معماری و کاشی کاری سنتی ایرانی به هنر گره چینی و کاربندی‌های ایرانی از جمله مقرنس نیز تسلط دارد. وی فرزند استاد علی پنجه پور است.
