صفت رزّاق به معنای بسیار روزی‌رسان و بسیار روزی‌بخش از ساختارهای مبالغه‌ای در کلمه رازق به شمار می‌آید. واژه رزق در زبان عربی گاهی به معنای عام عطا و چیزی که از آن بهره‌برداری می‌شود و گاهی به معنای خاص، یعنی چیزی که موجب قوام و رشد جسم می‌شود، به کار می‌رود. در قرآن کریم، واژه‌های مرتبط با رزق تقریباً هفتاد بار ذکر شده‌اند و خداوند متعال به عنوان بسیار روزی‌بخش یا بهترین روزی‌رسان توصیف شده است و همچنین بیان شده که از آسمان و زمین، روزی شما را می‌رساند. احادیث نیز به طور مطلق و عمومی به رازق بودن خدا اشاره کرده‌اند و او را روزی‌رسان هر روزی‌خور و روزی‌رسان نافرمان و فرمان‌بردار معرفی کرده‌اند. واژگان قرآن و حدیث در مورد رزّاق و رازق بودن خداوند، هم به معنای عام این دو صفت یعنی بخشنده عطا و آنچه از آن بهره‌برداری می‌شود و هم به معنای خاص آن‌ها یعنی عطا‌کننده آنچه برای قوام و رشد شیء ضروری است اشاره دارند، هرچند که معنای خاص به مراد نزدیک‌تر است.
رزاق
لغت نامه دهخدا
رزاق. [ رَزْ زا ] ( ع ص ) پیداکننده روزی و دهنده آن. ( منتهی الارب ). رزق دهنده. ( آنندراج ).روزی دهنده. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). بسیار رزق دهنده. ( فرهنگ نظام ). روزی بخش. بسیار روزی بخش. بسیار روزی رسان. بسیار روزی ده. ( یادداشت مؤلف ):
رزاق نه کآسمان ارزاق
سردار سریردار آفاق.نظامی. || ( اِخ ) اسمی است از اسمای حق سبحانه و تعالی. ( آنندراج ). از صفات خداوند عالم جل شأنه، یعنی پیداکننده روزی و دهنده ٔآن. ( ناظم الاطباء ). این اسم مخصوص خداست. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). نامی از نامهای خدای تعالی. ( یادداشت مؤلف ). این لفظ یکی از نامهای خداست و در غیر او استعمال نمیشود. ( فرهنگ نظام ). خدای تعالی و به غیر او اطلاق نمیشود. ( از اقرب الموارد ):
مرا ز چنگ نوایب به جود خود برهان
که خلق را تویی امروز نایب رزاق.خاقانی.گرم نیست روزی به مهر کسان
خدای است رزاق روزی رسان.نظامی.دادار غیب دان و خداوند آسمان
خلاق بنده پرور و رزاق رهنما.سعدی.- امثال:
رزاق دیگری است، نظیر: الرزق علی اﷲ. دهن باز بی روزی نمی ماند. اکبر ندهد خدای اکبر بدهد. ( امثال و حکم دهخدا ج 2 ص 866 ). و رجوع به امثال و حکم ج 1 ص 249 شود.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. (اسم، صفت ) از نام ها و صفات خدای تعالی.
فرهنگ فارسی
( صفت ) رزق دهنده روزی دهنده.
پیدا کننده روزی و دهنده آن بسیار رزق دهنده.
فرهنگ اسم ها
معنی: روزی دهنده، از نام های خداوند
