فلسطین

فلسطین به منطقه‌ای جغرافیایی در خاورمیانه اشاره دارد که تاریخ و فرهنگ غنی‌ای دارد و به عنوان یک موضوع سیاسی و اجتماعی مهم در تاریخ معاصر شناخته می‌شود. این منطقه به دو قسمت عمده تقسیم می‌شود: کرانه باختری رود اردن و غزه. پایتخت آن، شهر قدس، به عنوان یک مکان مقدس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

موقعیت جغرافیایی: این سرزمین در شرق دریای مدیترانه واقع شده و با کشورهای اردن، مصر و لبنان هم‌مرز است.

تاریخ: تاریخ این منطقه به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و این منطقه زادگاه چندین تمدن بزرگ، از جمله تمدن‌های کنعانی، یهودی و عربی بوده است.

مسائل سیاسی: این منطقه به عنوان یک موضوع سیاسی، در طول قرن‌ها مورد مناقشه بوده است. تأسیس رژیم صهیونیستی در سال 1948 و تبعید و آوارگی فلسطینی‌ها، منجر به ایجاد یک بحران انسانی و سیاسی شد.

سازمان‌های سیاسی: سازمان آزادی‌بخش فلسطین (PLO) و حماس دو سازمان اصلی سیاسی و نظامی هستند که نمایندگی مردم این منطقه را بر عهده دارند.

وضعیت کنونی: وضعیت کنونی به دلیل اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل و تنش‌های مستمر میان دو طرف، پیچیده و پرتنش است.

لغت نامه دهخدا

فلسطین. [ ف ِ ل َ / ل ِ ] ( اِخ ) از اجناد شام است، و نسبت بدان فلسطی و فلسطینی است. ( اقرب الموارد ). ناحیتی است به شام با کشت وبرز و میوه ها و خواسته ها و مردم بسیار. و رمله قصبه فلسطین است و شهر غزه و بیت اللحم وشهر مسجد ابراهیم و شهرک نابلس و ارنجا [ظ: اریحا] و شهر بیت المقدس از فلسطین باشد. ( از حدود العالم ). صفحه ای است که همیشه مسکون بوده، مردمان مختلف از نژادهای گوناگون از کنعانیان گرفته تا اقوام معاصر ما در اینجا بنوبت سکنی گزیده اند و بسا که روی تپه ای چندین شهر یکی بعد از دیگری بنا شده و اکنون در یک جا آثار تمدنهای مختلف از زیر خاک بیرون می آید. هر شهر که خراب می شده بر ارتفاع تپه ای می افزوده و شهر جدید را بر شهر خراب شده میساختند. گویند که عده چنین طبقات گاهی از ده و بیست تجاوز میکند، بنابراین عالم آثار عتیقه باید بسیار رنج برد تا آثار و علایم هر دوره یا عهدی را از دوره و عهد دیگر تمیز دهد و آن را به جا و طبقه خود نسبت دهد. ( ایران باستان پیرنیا ص 58 ). محل هایی که در تورات ذکر میشود غالباً در فلسطین یا در شام است. ( ایران باستان پیرنیا ص 57 ). ناحیتی است از شام، و بیت المقدس قصبه این ناحیه است. شهرهای مشهورش عبارتند از: عسقلان، رمله، غزه، ارسوف، قیساریه، نابلس، اریحا، عمان، مافا و بیت جبرین که اول اجناد شام است. ابتدایش از ناحیه غرب رفح و انتهایش لجون از ناحیه غَور است. ( معجم البلدان ):
آماج تو از بُست بود تا که به پنجاب
پرتاب تو از بلخ بود تا به فلسطین.فرخی.رجوع به فلسطون شود.
فلسطین. [ ف ِ ل َ / ل ِ ] ( اِخ ) قریه ای است در عراق. ( معجم البلدان ) ( منتهی الارب ).

فرهنگ فارسی

۱ - در ازمنه قدیم ناحیه ای در آسیای غربی در ساحل بحرالروم ( مدیترانه ) که از مشرق رود داردن به بشان و جلعاد ممتد میشود ۲ - در ازمنه جدید کشوری واقع بین رود اردنو بحرالروم ( مدیترانه ) که بین جمهوری لبنان سوریه و بحرالمیت قرار دارد و آن مقر سلطنت بنی اسرائیل و یهودیه بود. فلسطین از ۱۸۲۳ تا ۱۹۴۸ م. تحت تسلط بریتانیا قرار داشت و از ۱۹۴۸ بدو بخش تقسیم شد: الف - جمهوری اسرائیل.ب - سرزمین عرب نشین ( ناحیه غزه تحت حکومت مصر قرار گرفت ) و بخش غربی رود اردن جزو پادشاهی اردن ( سابقا ماورائ اردن شده ( ۱۹۵٠ م. ) جمعیت فلسطین مرکب است از ۱۷۴٠٠٠ کلیمی و ۷۶٠٠٠٠ مسلمان و بقیه مسیحی و دروز هستند. این ناحیه قرنها عرصه مبارزه میان یهودیان و مسلمانان بوده است. ناحیه ساحلی فلسطین که آباد ترین بخش آنست بدست یهود افتاده و پس از جنگ دوم جهانی کشوری جمهوری بنام [ اسرائیل ] در آن تشکیل گردید. شهر معتبر فلسطین اورشلیم یا بیت المقدس است که قبلا قسمتی از آن در دست مسلمانان بود ولی در حال حاضر تمام آن در تصرف کشور اسرائیل است. مرکبات غلات و پوست از فلسطین صادر میشود.یا فلسطین اول دوم سوم. فلسطین در ایام بیزانطین از قرن چهارم تا فتح عرب بسه بخش زیر تقسیم گردیده است: فلسطین اول شامل قیصریه ایلیا غزه. فلسطین دوم: شامل بیسان غدره طبریه. فلسطین سوم شامل بلاد جنوب که پایتخت آن صلع ( بترا ) بوده است.
از اجناد شام است و نسبت بدان فلسطی و فلسطینی است. ناحیتی است به شام با کشت و بزر و میوه ها و خواسته ها و مردم بسیار.

دانشنامه عمومی

فلسطین (روزنامه). فلسطین ( عربی: جریدة فلسطین ) از مهم ترین روزنامه های فلسطین و بزرگترین و پر تیراژترین آنهاست که توسط عیسی داوود العیسی در شهرستان یافا در سال ۱۹۱۱ منتشر شده است، این روزنامه در اوایل انتشار آن به طور محدود منتشر می شد ولی بعدها انتشار آن دو بار در هفته گردید و پس از آن تبدیل به یک روزنامه که روزانه منتشر می گردید شد، و نهایتاً نیز به یکی از مهم ترین روزنامه های فلسطینی تبدیل گردید. این روزنامه که تا سال ۱۹۶۷ منتشر می شد از بهترین روزنامه های فلسطین بود که قادر به بازکردن ستونهایی برای نویسندگان و ادبا گردید و منعکس کننده تصویر واقعی از زندگی ادبی و فرهنگی در فلسطین شد. روزنامه فلسطین بین سال های ۱۹۱۱–۱۹۶۷ منتشر می شد و یکی از بزرگترین روزنامه فلسطینی بود که افکار عمومی فلسطین را نمایندگی می کرد. این روزنامه در شهرهای فلسطین و روستاهای آن خوانده می شد، و نسخه هایی نیز در خارج از کشور توزیع می شد.
اولین شماره روزنامه فلسطین در ۱۴ ژانویه ۱۹۱۱ منتشر گردید و انتشار آن در ۹ ژانویه ۱۹۱۴ متوقف شد؛ ولی چند ماه بعد از آغاز جنگ جهانی اول مجدداً منتشر شد اما سرمقاله آن حذف شده بود و صرفاً برای انتقال اخبار بود. آخرین نسخه آن که در طول جنگ منتشر شد، شماره ۳۶۵ در تاریخ ۱۲ نوامبر ۱۹۱۴ بود. روزنامه فلسطین در آغاز جنگ جهانی اول خواستار بیطرفی ترکیه شد که باعث توقیف روزنامه شد و صاحب امتیاز آن به آناتولی تبعید گردید. مدیر روزنامه در این دوره عیسی العیسی بود و اشرف یوسف العیسی نیز مدیر آن بود که این مسئولیت را از زمان تأسیس این روزنامه تا زمانی که در جریان جنگ جهانی اول توقیف شد برعهده داشت. روزنامه های عرب در دوران عثمانی به طور سنتی عنوان اداره و نام تحریریه و غیره را به زبان فرانسوی منتشر می کردند. این زبان در سراسر خاورمیانه در آن زمان رایج بود. پس از اشغال بریتانیا، فرانسه دیگر حضوری نداشت ولی روزنامه فلسطین تنها روزنامه ای بود که برای چندین سال کماکان به همان زبان فرانسه منتشر می شد.

دانشنامه آزاد فارسی

(یا: ارض مقدس) سرزمینی در انتهای جنوب شرقی دریای مدیترانه، در منطقۀ خاورمیانه. در اعصار قدیم نخست کنعان و بعدها یهودیه نامیده می شد. نام فلسطین از واژۀ فِلِسطیا، نام قومی قدیمی، مأخوذ است. قوم فلسطیا مردمی غیرسامی بودند، که در قرن ۱۲پ م از جزایر دریای اژه (احتمالاً جزیرۀ کرت) به این سرزمین آمده بودند و فلسطیان خوانده می شدند. در عهد عتیق، نخستین بار در کتاب زکریا، فلسطین «ارض مقدس» نامیده شده است. قسمت اعظم تاریخ اوایل فلسطین شرح تاخت و تاز اقوام مختلف است. مصریان، آشوریان، ایرانیان، یونانیان، رومیان، عرب ها، عثمانی ها و انگلیسی ها در طی تاریخ بر این سرزمین حکم رانده اند. بنی اسرائیل، که به رهبری حضرت موسی (ع) از اسارت مصر بازمی گشتند (ح ۱۲۲۵پ م) در زمان یوشع در پستی و بلندی های این سرزمین ساکن شدند. داود و سلیمان قدرت فلسطیان را درهم شکستند و داود اورشلیم را تصرف کرد. در مجموع داود و سلیمان حدود ۷۹ سال بر این منطقه حکومت کردند. پس از آن بختنصر (بخت النصر) فرمانروای آشور آن جا را اشغال کرد. فلسطین در دورۀ هخامنشیان بخشی از ایران بود. با حملۀ اسکندر تحت اشغال یونانیان و سپس رومیان قرار گرفت. فلسطین در ۱۷ق در زمان خلافت عمر به دست مسلمانان فتح شد. از اواسط قرن ۷م تا اوایل قرن ۱۶ فرمانروایان مسلمان بر فلسطین حکومت کردند. در جنگ های صلیبی فلسطین آوردگاه مسیحیان و مسلمانان بود. از اواخر قرن ۱۹، نهضت صهیونیسم به رهبری هرتصل برای بازگشت یهودیان به سرزمین فلسطین قوام گرفت و در ۱۸۹۷ کنگرۀ یهودیان جهان، در بال، تشکیل شد. در ۱۹۱۷ اعلامیۀ بالفور ایجاد «یک میهن ملی برای یهود» را تعهد کرد. در ۱۹۱۸ ژنرال آلِنبی قوای عثمانی را در فلسطین شکست داد و از آن جا بیرون راند. در ۱۹۲۲ قیمومیت انگلیس برقرار شد. با تسلط نازی ها در آلمان، سیل مهاجران یهودی به فلسطین سرازیر شد. در ۱۴ مه ۱۹۴۸ صهیونیست ها تأسیس رژیم غاصب صهیونیستی را اعلام کردند و یک سازمان تروریستی یهودی، ساکنان عرب دهکدۀ دیر یاسین را قتل عام کرد. به این ترتیب، رژیم اشغالگر قدس با غصب سرزمین فلسطین و نادیده گرفتن حقوق فلسطینیان، و با برخورداری از پشتیبانی های بی دریغ کشورهای غربی، به ویژه امریکا و انگلیس، شکل گرفت و بزرگ ترین فاجعۀ تاریخ معاصر که بی خانمان کردن یک ملت است، تحقق یافت. در همان سال نخستین جنگ اعراب و اسرائیل روی داد که به شکست اعراب انجامید. در ۱۹۵۶ با ملی شدن کانال سوئز اسرائیل به کمک انگلیس و فرانسه به مصر حمله برد، امّا فشار بین المللی سبب عقب نشینی این کشورها شد. در جنگ شش روزه (۱۹۶۷) اسرائیل مصر، سوریه و اردن را شکست داد و باریکۀ غزه، بیت المقدس شرقی و ساحل غربی را به تصرف درآورد و بیت المقدس را ضمیمۀ خاک خود ساخت و آن جا را پایتخت اسرائیل اعلام کرد. در ۱۹۷۳ انورسادات رئیس جمهور وقت مصر، در تعطیلات اسرائیلی یوم کیپور با حمله ای غافلگیرانه نیروهای اسرائیلی را از شبه جزیرۀ سینا عقب راند و از کانال سوئز گذشت؛ اردن، سوریه و عراق نیز وارد جنگ شدند، امّا سرانجام اسرائیل تهاجم اعراب را متوقف کرد و سپس قوای عربی را شکست داد. با سفر سادات به تل آویو و بعد انعقاد قرارداد کمپ دیوید (مارس ۱۹۷۹)، بین دو کشور صلح و روابط دیپلماتیک برقرار شد؛ امّا سازمان های مختلف شبه نظامی و سیاسی فلسطینی به مبارزات خود ادامه دادند. تشکیل حکومت خودگردان فلسطین به ریاست یاسر عرفات، و عقب نشینی اسرائیل از نوار غزه و بخش هایی از ساحل غربی رود اردن، تحت فشار مقاومت مردم فلسطین صورت گرفت. از هنگام تأسیس دولت اسرائیل در سرزمین فلسطین، نخست، سازمان های تروریستی یهودی، مانند هاگاناه، هاشومیر، اریگون، اشترن و گوش آمونیم با ارعاب و کشتار فلسطینی ها، و سپس جنگ های اعراب و اسرائیل، سبب فرار و آوارگی میلیون ها فلسطینی از سرزمین خود شدند. این آوارگان به کشورهای مختلف عربی، به ویژه اردن، لبنان، سوریه، کویت و بعضی کشورهای دیگر رفتند و غالباً در اردوگاه های فاقد امکانات اسکان داده شدند. سازمان ملل متحد قطعنامه های متعدد در محکومیت اسرائیل و در مورد حق حاکمیت مردم فلسطین صادر کرده که با وتوی امریکا یا بی اعتنایی اسرائیل مواجه شده و کشتار وحشیانه زنان و مردان و کودکان فلسطینی و محروم ساختن آنان از حقوق مسلم خود با بدترین و بی رحمانه ترین شیوه ها توسط رژیم اشغالگر قدس، همچنان ادامه دارد. ساکنان کرانۀ باختری رود اردن و نوار غزه مجموعاً در حدود ۴میلیون نفر است (۲۰۰۹).

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] فلسطین مهد ادیان توحیدی بزرگ تاریخ و محل تلاقی تمدن هاست. سرزمین پربرکت و زیبایی که از لحاظ سوق الجیشی، سیاحتی و دینی یکی از مهم ترین نقاط دنیا است. فلسطین در منتهی الیه غرب قاره آسیا و در شرق مدیترانه واقع شده است. فلسطین علاوه بر جایگاه دینی که مهد انبیاء و ادیان آسمانی است، به دلیل قرار گرفتن در خاورمیانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. قرار گرفتن فلسطین در میان تمدن های متخاصم کهن از یکسو و تشدید درگیری نیروهای مهاجم برای تسلط و تصرف آن از سوی دیگر اهمیت و حساسیت موقعیت آن را دو چندان کرده است.فلسطین از شرق به اردن، از غرب به دریای مدیترانه، از شمال و شمال شرقی به سوریه و لبنان و از جنوب به شبه جزیره مصر (سینا) و خلیج عقبه محدود می شود.
انسان های اولیه دوازده هزار سال قبل از میلاد مسیح در فلسطین زندگی می کردند. باستان شناسان در برخی از این مناطق استخوان های انسان های اولیه را یافته اند. شهرهای اریحا، مجد و غزه از کهن ترین شهرهای جهان به حساب می آیند. به دلیل وضعیت جغرافیایی، رونق کسب و کار و کشاورزی، مهاجرت به این سرزمین از چند هزار سال قبل از میلاد آغاز شد.نخستین گروه مهاجر، کنعانی ها بودند. کنعانی ها از تبار کنعان بن سام بن نوح علیه السّلام می باشند. این گروه ساکنان اصلی فلسطین محسوب می شوند و سرزمین فلسطین به واسطه نام آنها «ارض کنعان» لقب گرفت. کنعانی ها ساکنان اصلی فلسطین شدند و با اشتغال به کشاورزی، دامپروری و تجارت، در پی ریزی این تمدن کهن تلاش نمودند. کنعانی ها قریب به ۲۰۰ شهر از جمله شهرهای معروف قدس و نابلس را بنا کردند. در قرن سیزدهم پیش از میلاد قبایل جنگجویی از جزیره کرت و دریای اژه وارد فلسطین شدند که نام اصلی آنان pelest بود. پلست ها، دشت ساحلی از غزه تا حیفا را به تصرف خود درآوردند. پس از زمانی فلسطینی ها جذب آیین کنعانی شدند و الهه آنها (دایگون، بعل و عشتار) را می پرستیدند.فنیقی ها در حدود ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد به فلسطین مهاجرت نمودند و شهر اورسالم را بنا نهادند. (قدس)پس از آن نبطی ها که فرقه ای عرب تبار بودند به فلسطین مهاجرت نمودند. این قوم قرن ششم پیش از میلاد از جزیرة العرب به این منطقه آمدند.حضرت ابراهیم علیه السّلام متعاقب شروع دعوت توحیدی اش، حوالی سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد به منظور صیانت از دین خود به همراه برادرزاده اش حضرت لوط به فلسطین مهاجرت نمود. حضرت ابراهیم در شهر الخلیل (هبرون) اقامت گزید. حضرت ابراهیم از همسر اول خود سارا صاحب فرزندی به نام حضرت اسحاق شد و قبل از آن نیز از همسر دوم خود هاجر، حضرت اسماعیل متولد شده بود.حضرت یعقوب فرزند حضرت اسحاق بود، از حضرت یعقوب فرزندانی متولد می شوند که یکی از آنان حضرت یوسف بود. حضرت یعقوب و فرزندانش در دوره پادشاهی حضرت یوسف به مصر عزیمت می کنند. فرزندان حضرت یعقوب در مصر باقی ماندند و سال ها بعد به همراه حضرت موسی علیه السّلام، پیامبر برگزیده خدا به فلسطین رجعت نمودند.پیامبران بنی اسرائیل در سرزمین فلسطین به ارشاد و هدایت مردمان آن بلاد مشغول می گردند. در زمان حضرت داود علیه السّلام و حضرت سلیمان علیه السّلام، قوم بنی اسرائیل به شوکت می رسند.پس از فوت حضرت سلیمان بین یهودیان و ساکنان آن دیار درگیری هایی رخ می دهد و دو حکومت یکی در شمال به نام اسرائیل و به پایتختی سامریا و دیگری در جنوب به نام یهودا به پایتختی اورشلیم تشکیل می گردد. جنگ و خونریزی میان این دو حکومت بالا می گیرد و ماجرا با تسلط آشوریان بر حکومت اسرائیل پایان می پذیرد. حکومت یهودا نیز توسط بخت النصر پادشاه کلدانی (بابل) سرنگون شد و یهودیان به بردگی و اسارت درآمدند.با سرنگونی حکومت بابل توسط کوروش هخامنشی، پادشاه ایران، فلسطین تحت فرمانروایی کوروش درآمد و وی به یهودیان اجازه بازگشت به فلسطین را داد. یونانی ها در سال ۴۷۹ قبل از میلاد، در نبرد دریایی «سلامین» در جنگ با جانشینان داریوش هخامنشی به پیروزی رسیدند و اسکندر مقدونی توانست حکومت ایرانی ها را پایان بخشد؛ از آن زمان قدس و فلسطین کاملا به اشغال یونانی ها درآمد. پس از یونانی ها، سلوکیان و پس از آن رومی ها فلسطین را به اشغال خود درآوردند. در دوره تسلط رومی ها حضرت مسیح علیه السّلام در شهر بیت اللحم دیده به جهان گشود. یهودیان در دربار حکام رومی علیه مسیح و حواریونش توطئه می کردند و در نهایت حضرت مسیح علیه السّلام به صلیب کشیده شد. پس از پیوستن رومی ها به دین مسیح و تجزیه امپراتوری روم، قسطنطنیه، پایتخت امپراتوری روم شرقی شد و بیزانس نام گرفت. ملکه هلینا مادر امپراتور قسطنطنیه در سال ۳۲۶ میلادی از فلسطین دیدار و کلیسای قیامت را در قدس و کلیسای المهد را در بیت اللحم بنا نهاد.

ویکی واژه

(جغرافیا): در کناره‌ی شرقی دریای مدیترانه و در خاورمیانه جای دارد. با کشورهای لبنان، سوریه، اردن و مصر همسایه است و پایتخت آن بیت‌المقدس که زیارتگاه مسلمانان، مسیحیان و یهودیان است. فلسطین گاهی به صورت پلسطین هم مسموع می‌شود اما در شاهنامه اصطلاحی فقط یک‌بار تکرار شده تحت عنوان پیل‌استه احتمالا شکل باستانی فلسطین است.

جملاتی از کلمه فلسطین

همه آسیا را بخود رام ساخت پس آنگاه سوی فلسطین بتاخت
ز شهر فلسطین بیاورده است همی بی سر انجامشان کرده است