کنجد (با نام علمی Sesamum indicum) یک گیاه روغنی است که دانههای آن به عنوان منبعی غنی از مواد مغذی و چربیهای سالم مورد استفاده قرار میگیرد. دانههای آن بهخصوص در آشپزی و صنایع غذایی محبوب هستند و به دلیل خواص غذایی و دارویی خود شناخته شدهاند. این دانهها کوچک و بیضی شکل هستند و میتوانند در رنگهای مختلفی مانند سفید، قهوهای، سیاه و طلایی وجود داشته باشند. دانههای سفید معمولاً در آشپزی بیشتر استفاده میشوند. کنجد دارای طعمی ملایم و آجیلگونه است که به غذاها عطر و طعم خاصی میبخشد. دانههای بو داده آن طعم قویتری دارند.
خواص غذایی
کنجد سرشار از چربیهای غیر اشباع (به ویژه اسیدهای چرب امگا-6)، پروتئین، فیبر، ویتامینها (مانند ویتامین E و B) و مواد معدنی (مثل کلسیم، آهن، منیزیم و فسفر) است. این دانهها به سلامت قلب، کاهش التهاب و تقویت استخوانها کمک میکنند. کنجد بهطور معمول در تهیه نان، شیرینی، سسها و غذاهای مختلف استفاده میشود. همچنین، روغن آن نیز به عنوان یک روغن پخت و پز و برای طعمدهی به غذاها مورد استفاده قرار میگیرد.
کشت و تولید
این گیاه در مناطق گرم و معتدل کشت میشود. کشورهای هند، چین، و کشورهای آفریقایی از بزرگترین تولیدکنندگان آن در جهان هستند.
کنجد. [ ک ُ ج ِ / ج َ ] ( اِ ) تخمی است معروف که از آن روغن گیرند بهندی آنر تِل گویند. ( آنندراج ) ( غیاث ). سمسم. ( منتهی الارب ). اسم فارسی سمسم است. ( تحفه حکیم مؤمن ) ( فهرست مخزن الادویه ). جلجلان. سمسم. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). گیاهی است از رده دولپه ایهای پیوسته گلبرگ که سردسته تیره کنجدها می باشد. این گیاه یک ساله است و ارتفاعش بالغ بر یک متر است. قسمت فوقانی ساقه اش پوشیده از کرک می باشد ولی قسمتهای تحتانی آن عاری از کرک است. برگهایش در قسمت قاعده به طور متناوب و در قسمتهای انتهایی ساقه به طور متقابل قرار گرفته، پهنک برگها بیضوی و دراز و نوک تیز است و در قسمت قاعده ساقه پهن تر از قسمت انتهایی است. گلهای آن که به طور منفرد در کناره برگهای قسمت انتهایی ساقه قرار دارد، شامل قطعات پنج تایی پیوسته به هم می باشد ولی تعداد پرچمها چهار عدد است. میوه اش کپسولی و محتوی دانه های مسطح و بیضوی است. دانه های کنجدبه سبب دارا بودن مواد روغن قابل استخراج، تنها قسمت مورد استفاده گیاه است. سمسم. جلجلان. ( فرهنگ فارسی معین ). گیاهی است یک ساله و پیوسته گلبرگ که در تمام ادوار کهن برای بدست آوردن روغن از دانه آن در آسیای استوایی کشت می شده است. ( از لاروس )
(کُ جِ ) (اِ. ) از گیاهان دو لپه ای روغنی است که از دانة آن روغن گرفته می شود و در صنایع مختلف از جمله صابون سازی مصرف می شود.
۱. دانۀ روغنی کوچکی که از آن روغن گرفته می شود.
۲. گیاه یک سالۀ این دانه با گل های سفید یا قرمز.
گیاهی است یکساله ازتیره چلیپائیان، دانه های آن قریب۶٠درصدروغن دارد، روغن آنهارامیگیرند
( اسم ) گیاهی است از رد. دولپه ییهای پیوسته گلبرگ که سر دست. تیر. کنجد ها میباشد. این گیاه یک ساله است و ارتفاعش بالغ بر یک متر است. قسمت فوقانی ساقه اش پوشیده از کرک میباشد ولی قسمتهای تحتانی آن عاری از کرک است. برگها یش در قسمت قاعده بطور متناوب و در قسمتهای انتهایی ساقه بطور متقابل قرار گرفته. پهنک برگها بیضوی و دراز و نوک تیز است و در قسمت قاعده ساقه پهن تر از قسمت انتهایی است. گلهای آن که بطور منفرد در کنار. برگها ی قسمت انتها یی ساقه قرار دارد شامل قطعات ۵ تایی پیوسته بهم میباشد ولی تعداد پرچمها ۴ عدد است. میوه اش کپسولی و محتوی دانه های کوچک مسطح و بیضوی است. دانه های کنجد بسبب دارا بودن مواد روغن قابل استخراج تنها قسمت مورد استفاد. گیاه است سمسم جلجلان. یا کنجد سیاه گیاهی است از تیر. نعناعیان و از دست. علف گربه ها که یکساله است و دارای گلهای آبی و گاهی زرد است. از دانه های سیاه رنگ و ریز این گیاه روغن خشک شونده ای حاصل میشود که علاوه بر آنکه در برخی نقاط بمصرف تغذیه میرسد در ساختن ورنی نیز از آن استفاده میکنند. گیاه مذکور در اکثر نقاط جهان ( از جمله شمال و مغرب و جنوب ایران ) میروید.
{Sesamum} [زیست شناسی- علوم گیاهی] سرده ای از کنجدیان که در نقاط گرمسیری آسیا می رویند و دارای دانه های خوراکی سرشار از روغن هستند
کُنجِد که سمسم و جلجلان هم نامیده می شود، گیاهی است از رده دولپه ای های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره کنجدها است. این گیاه یک ساله است و ارتفاعش بالغ بر یک متر است. قسمت فوقانی ساقه اش پوشیده از کرک است ولی قسمت های تحتانی آن عاری از کرک است. برگ هایش در قسمت قاعده به طور متناوب و در قسمت های انتهایی ساقه به طور متقابل قرار گرفته است و پهنک برگ ها بیضوی و دراز و نوک تیز است و در قسمت قاعده ساقه پهن تر از قسمت انتهایی است. گل های آن که به طور منفرد و در کناره برگ های قسمت انتهایی ساقه قرار دارد، شامل قطعات پنج تایی به هم پیوسته است و تعداد پرچم ها ۴ عدد است. میوه اش کپسولی و محتوی دانه های کوچک مسطح و بیضوی است. دانه های کنجد به سبب دارا بودن روغن قابل استخراج تنها قسمت مورد استفاده گیاه است. کنجد همانند زرشک از گیاهان سودآور و استراتژیک برای کشت در دوره های خشکسالی است.
3 قاشق غذاخوری ( 30 گرمی ) دانه های کنجد تامین کننده مواد معدنی زیر می باشد:
RDI میزان دریافت مرجع روزانه است.
مانند دانه کنجد که روغن کنجد از آن مشتق شده، ممکن است تولید واکنش های آلرژیک، از جمله آنافیلاکسی کند. حدود ۱٪ از جمعیت به محصولات غذایی کنجد به دست آمده حساسیت دارند. از آنجا که از اثرات ملین دارد، روغن کنجد نباید توسط افرادی که اسهال دارند استفاده شود.
در حالی که در سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تأیید نیست، روغن کنجد به تعدادی از استفاده های درمانی مشهور است. گفته می شود که کاربرد موضعی به طور منظم و / یا مصرف روغن کنجد باید اثر کاهش اضطراب، عصبی و اختلالات استخوان، گردش خون ضعیف، کاهش ایمنی و مشکلات روده پیشنهاد می شود. استفاده ازآن نیز بی حالی، خستگی و بی خوابی را تسکین دهد، در حالی که ترویج قدرت و نشاط، افزایش گردش خون را آسان می کند. استفاده از آن درد و اسپاسم عضلانی، مانند سیاتیک، dysmenorrhoea، درد، درد پشت و درد مفاصل وجود دارد را آرامش می دهد. ادعا شده است روغن کنجد، زمانی که در ماساژ نوزاد مورد استفاده قرار می گیرد برای آرام کردن نوزادان و آرامش آن ها درخواب و بهبود رشد مغز و سیستم عصبی کمک می کند. این ادعا شبیه به دیگر داروهای درمانی می باشد، که داشتن آنتی اکسیدان خود را توضیح می دهد که آن روند پیری را کند می کند و طول عمر را افزایش می دهد. یک مطالعه پزشکی ۲۰۰۰ نشان داد که ماساژ نوزادان با روغن کنجد وزن، طول، و midarm و midleg دور از نوزادان در نرخ آماری مطلوب تر از همه روغن های دیگر آزمایش بهبود یافته است.
کُنْجِد (sesame)
گیاهی علفی و یک ساله، با نام علمی Sesamum indicum، از تیرۀ Pedaliaceae، احتمالاً بـومی آسیای جنوب شرقی. این گیاه را به وفور در هند می کارند. دانه های روغنی آن در آشپزی و تهیه سوپ مصرف می شود.
از گیاهان دو لپهای روغنی است که از دانة آن روغن گرفته میشود و در صنایع مختلف از جمله صابون سازی مصرف میشود.
💡 چون ترا نیست نیم کنجد شرم گفت من نزد تو به نیم جو است
💡 چه جای ما که گردون را چو گاوان در خرس بست او که چون کنجد همیکوبد به زیر آسمان ما را
💡 ادلب در منطقهای بسیار حاصلخیز قرار دارد که در آن پنبه، حبوبات، زیتون، انجیر، انگور، گوجهفرنگی، کنجد، گندم و بادام تولید میشود.
💡 ز روغن گشت خالی، مغز کنجد نمانده آرد در انبان سنجد