چهارشنبه سوری

چهارشنبه سوری.[ چ َ / چ ِ شَم ْ ب َ / ب ِ ] ( اِ مرکب ) جشنی که در غروب سه شنبه آخر سال شمسی برپا دارند و آتش افروزند و بر آن به جهیدن گذرند برای رسیدن به سعادت و سلامت درسال نو. کُلَه چهارشنبه. رجوع به چارشنبه سوری شود.

( ~. شَ بِ ) (اِمر. ) غروب آخرین سه شنبه سال که در آن شب معمولاً هفت بوته آتش درست می کنند و به ترتیب از روی آن می پرند و می گویند: سرخی تو از من زردی من از تو.

جشن ایرانی که در شب پیش از آخرین چهارشنبۀ سال برگزار می شود و از جمله آیین های آن افروختن آتش و پریدن از روی آن است.

( اسم ) آخرین چهارشنب. هر سال شمسی. در عصراین روز بوته های خار را مشتعل کنند و از روی آن پرند و گویند: سرخی تو از من. زردی من از تو. و این عمل را بشگون گیرند.

جشن (سور، به معنی مهمانی، جشن، سرخ) جشن معروف ایرانیان در شبِ آخرین چهارشنبۀ هر سالِ خورشیدی. این جشن را از غروب روز سه شنبه تا نیمه های شب، با افروختن آتش و جهیدن از روی آن، مهمانی و شب نشینی و خوردنِ نوشیدنی ها و تنقلات برگزار می کنند (← نوروز). زمان دقیق پیدایی آن دانسته نیست. از گفتۀ نَرشَخی در تاریخ بخارا چنین برمی آید که این جشن در روزگار سامانیان، در یکی از روزهای آخر هر سال، با نام «شب سوری» برگزار می شده است. در سبب انتخاب روز چهارشنبه برای برگزاری این جشن نیز گفته اند که چون اعراب روز چهارشنبه را نحس می دانسته اند، ایرانیان نومسلمان برای راندن پلیدی ها و در امان ماندن از نحوسَت، در شب منتهی به این چهارشنبه روز، یعنی سه شنبه شب، آتش روشن می کرده اند. از دیگر مراسم و باورهای مربوط به چهارشنبه سوری عبارت اند از آب پاشی و آب بازی؛ فالگوش نشینی؛ قاشق زنی؛ بخت گشایی؛ فال بلونی؛ باطل کردن سحر و جادو؛ خوردن آش چهارشنبه سوری، معروف به آش ابودردا؛ رفع نحسی کودک؛ نذرِ آجیل، معروف به هفت مغز. مراسم چهارشنبه سوری در مناطق گوناگون ایران، آمیخته با سنت های قومی هر منطقه، باورهای خاص همان منطقه را دارد؛ مثلاً، زنان گیل و دیلم باور دارند که چهارشنبه سوری، بانویی زیبا به نام چهارشنبه خاتون است.

غروب آخرین سه شنبه سال که در آن شب معمولاً هفت بوته آتش درست می‌کنند و به ترتیب از روی آن می‌پرند و می‌گویند: سرخی تو از من زردی من از تو.