مس‌سنگی

{Chalcolithic, Copper Stone Age} [باستان شناسی] دوره ای میان نوسنگی و عصر مفرغ که در آن از سنگ و ابزارهای مسی استفاده می کردند؛ این دوره مرحلۀ گذار میان صنایع عصر سنگ و عصر مفرغ است که با دگرگونی های فرهنگی و روابط بازرگانی شناخته می شود متـ. عصر مس Copper Age

مس سنگی یا کالکولیتیک ( نام علمی: Chalcolithic )، عصر مس یا عصر فرانوسنگی ( Eneolithic/Aneolithic ) دوره ای بین نوسنگی ( عصر حجر ) و عصر مفرغ است که در آن از سنگ و ابزارهای مسی استفاده می کردند؛ این دوره مرحله گذار میان صنایع عصر سنگ و عصر مفرغ است که با دگرگونی های فرهنگی و روابط بازرگانی شناخته می شود.
این دوره دوره ای در هزاره چهارم و پنجم پیش از میلاد است که در آن، در فرهنگ های نوسنگی آسیای غربی و جنوب شرقی اروپا، استفاده از ابزارهای مسی آغاز شد.
عصر مس دوره ای از پیشرفت فرهنگی بشر است که استفاده از ابزار نخستین فلزی در کنار ابزار سنگی پدیدار شد. این دورهٔ انتقالی بیرون از سامانه سه عصری سنتی است و میان عصر نوسنگی و عصر برنز قرار دارد.
تشابهات سرامیکی میان تمدن درهٔ سند، جنوب ترکمنستان و شمال ایران در ۴۳۰۰ تا ۳۳۰۰ پیش از میلاد نشان از انتقال و تجارت قابل توجه مس، در عصر مس است. همچنین فرضیه هایی در پیرامون تجارت مس میان تمدن تپه سیلک ایران و مصر و حتی لیدیه وجود دارد.
به موجب تحقیقاتی که به وسیله دانشمندان زمین شناس به عمل آمده، اولین فلزی که بشر به خواص آن پی برد و از آن در زندگی خود استفاده کرد مس می باشد. به همین جهت اولین قسمت دوره فلزات را به نام عصر مس نامیده اند. در عصر مس همه مصنوعات بشر منحصراً از این فلز ساخته می شد. این عصر از حدود شش یا هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح شروع و تقریباً به چهار یا پنج هزار سال قبل از میلاد که شروع دوره مفرغ است، ختم می شود.

دوره‌ای میان نوسنگی و عصر مفرغ که در آن از سنگ و ابزارهای مسی استفاده می‌کردند؛ این دوره مرحلۀ گذار میان صنایع عصر سنگ و عصر مفرغ است که با دگرگونی‌های فرهنگی و روابط بازرگانی شناخته می‌شود

💡 برخی از باستان‌شناسان، از جمله روث ترینگهام رها شدن و سوختن خانه‌های کشیده را مبدأ دوران مس‌سنگی اروپا می‌دانند.

💡 نخستین سکونت‌ها در ارسلان‌تپه در اواخر دوران مس‌سنگی صورت گرفت. آنچه از لایهٔ چهارم ارسلان‌تپه مانده شامل ساختمانی از خشت خام است که دیوارهایی تزئین‌شده داشت و کاربرد آن نامعلوم است.

💡 امروزه به عراق لقب «گهوارهٔ تمدن» می‌دهند زیرا این ناحیه از جهان زادگاه نخستین تمدن شناخته‌شده یعنی تمدن سومر بوده است که در میان رودهای دجله و فرات در جنوب عراق امروزی و در دورهٔ مس‌سنگی (دورهٔ عبید) شکل گرفته است.