کلمه‌ی «متضرع» به کسی اطلاق می‌شود که با فروتنی، خضوع و شدت، از دیگران یا از خداوند درخواست می‌کند. این واژه بیشتر بار معنوی و اخلاقی دارد و نشان‌دهنده حالتی است که فرد در آن دست نیاز به سوی کسی بلند می‌کند و با صداقت و خشوع تقاضای خود را بیان می‌کند.
فرد متضرع معمولاً در گفتار و رفتار خود فروتن و متواضع است و از غرور یا تکبر فاصله می‌گیرد. او با خلوص نیت درخواست می‌کند و به جای تهدید یا اصرار، با احترام و دلسوزی تلاش می‌کند تا نیاز خود را برطرف کند. این حالت می‌تواند هم در امور دنیوی و هم در امور معنوی دیده شود.
واژه‌ی متضرع در ادبیات دینی و عرفانی بسیار استفاده شده و نشان‌دهنده یک صفت پسندیده اخلاقی است. در جامعه، رفتار متضرع باعث جلب احترام و همدلی دیگران می‌شود و تفاوت آن با التماس ساده در شدت خضوع و صداقت نیت نهفته است.
