فرهنگستان، معادل فارسی واژه آکادمی، به مؤسسهای پژوهشی یا آموزشی اطلاق میگردد که در عرصههای گوناگون علمی، ادبی، هنری و نظایر آن به فعالیت میپردازد. این نهاد رسمی، وظیفه توسعه و ترویج دانش و فرهنگ را بر عهده داشته و به عنوان پایگاهی برای پیشبرد علوم و معارف بشری شناخته میشود. ساختار و کارکرد فرهنگستانها، بر اساس اصول پژوهش، آموزش و ترویج، طراحی شده تا بستری مناسب برای رشد و تعالی فکری جامعه فراهم آورد. در جمهوری اسلامی ایران، فرهنگستانها به عنوان نهادهای رسمی و مستقل در حوزههای متنوع علمی و فرهنگی، نقش محوری ایفا میکنند. به عنوان مثال، آکادمی زبان و ادب فارسی با هدف حفظ، غنابخشی و گسترش زبان فارسی، در این عرصه به فعالیت مشغول است. در کنار آن، آکادمی علوم جمهوری اسلامی ایران به مباحث و پژوهشهای مرتبط با علوم پایه میپردازد، و آکادمی علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران» نیز در حوزه علوم و فنون پزشکی به انجام رسالت خود همت میگمارد. همچنین، فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران به فعالیتهای هنری و پژوهشهای نظری و کاربردی در این زمینه میپردازد. به اجمال، یک نهاد عالیرتبه است که با هدف ارتقاء سطح دانش و فرهنگ در حوزهای خاص، فعالیتهای پژوهشی، آموزشی و ترویجی را به انجام میرساند. این مؤسسات با گردآوری نخبگان و صاحبنظران هر رشته، به تبیین و تدوین استانداردها، ارائه رهنمودها و پشتیبانی از طرحهای علمی و فرهنگی میپردازند، و بدینترتیب، نقش بیبدیلی در اعتلای فکری و فرهنگی کشور ایفا مینمایند.
فرهنگستان
لغت نامه دهخدا
- فرهنگستان ایران؛ برای حفظ و توسعه و ترقی زبان فارسی در خرداد 1314 انجمنی از 24 نفر از فحول دانشمندان، بنام فرهنگستان ایران تشکیل شد که در پیراستن زبان فارسی و جلوگیری از تعصبات افراطی و تسجیل اصطلاحات علمی و تعیین قواعد برای اخذ یا رد لغات خارجی و تهیه مقدمات تألیف فرهنگ و دستور زبان فارسی اقدامات مفیدی کرد. ( از تاریخ فرهنگ ایران عیسی صدیق ص 356 ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
مدرسه، مکتب، محل تعلیم وتربیتمجمع یانجمنی ازسر آمدان علوم وفنون
( اسم ) انجمن عالی ادیبان و نویسندگان و دانشمندان آکادمی.
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه آزاد فارسی
ویکی واژه
جمله سازی با فرهنگستان
وی در سال ۱۹۹۸ میلادی به عضویت فرهنگستان هنر و علوم آمریکا درآمد.
*[۱]واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
مجموعه واژههای مصوّب فرهنگستان تا پایان سال ۱۳۸۹.