واژه «زیستگاه» در زبان فارسی به معنای محل زندگی و رشد موجودات زنده است. این واژه از دو بخش «زیست» به معنای زندگی و «گاه» به معنای مکان یا جایگاه تشکیل شده است. بنابراین، «زیستگاه» یعنی جایی که یک گیاه، جانور یا هر موجود زنده‌ای در آن زندگی می‌کند، غذا می‌یابد، تولیدمثل می‌نماید و به حیات خود ادامه می‌دهد. هر گونه زنده برای بقا به زیستگاهی نیاز دارد که شرایط مناسب آب، هوا، نور و مواد غذایی در آن فراهم باشد.
زيستگاه‌ها در طبیعت بسیار متنوع‌اند و می‌توانند شامل جنگل‌ها، کوهستان‌ها، دریاها، بیابان‌ها، رودخانه‌ها یا حتی مرداب‌ها باشند. هر یک از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارد و گونه‌هایی از جانوران و گیاهان در آن سازگار شده‌اند. برای نمونه، زيستگاه یک ماهی در آب‌های شور دریا است، در حالی که زيستگاه یک پلنگ در کوهستان یا جنگل قرار دارد. تغییر در آن‌ها، مانند آلودگی، جنگل‌زدایی یا تغییرات اقلیمی، می‌تواند تعادل طبیعت را بر هم بزند و زندگی بسیاری از گونه‌ها را تهدید کند.
از دیدگاه علمی و زیست‌محیطی، حفاظت از این مناطق یکی از مهم‌ترین راه‌های حفظ تنوع زیستی است. اگر زیستگاه‌ها از بین بروند، حتی با وجود تلاش برای نگهداری از حیوانات یا گیاهان، بقای آن‌ها ممکن نخواهد بود. به همین دلیل، در جهان امروز، حفظ آن‌ها نه‌تنها یک وظیفه محیط‌زیستی، بلکه نشانه‌ای از احترام انسان به حیات و نظم طبیعت به شمار می‌آید.
