آفتاب‌پرست، خزنده ای از خانواده آفتاب‌پرستان، به عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع دوزیستان محسوب می‌شود. طول بدن این جانوران متغیر بوده و از ۱٫۵ سانتی‌متر تا ۷۵ سانتی‌متر گزارش شده است. آفتاب‌پرست دارای بدنی پهن است که از طرفین فشرده شده است. این خزنده، چشمانی برجسته و بیرون‌زده دارد که هر یک به طور مستقل حرکت می‌کنند و امکان مشاهده همزمان جهات مختلف را فراهم می‌آورند. آفتاب‌پرست حرکتی آهسته دارد و از زبان چسبناک و بلند خود برای شکار حشرات استفاده میکند. دم باریک و بلند این جانور، قابلیت پیچیدن به دور شاخه‌ها را داشته و به جابجایی آن کمک میکند. همچنین، آفتاب‌پرست قادر است رنگ پوست خود را به سرعت تغییر داده و با محیط اطراف هماهنگ شود. تقریباً نیمی از گونه‌های آفتاب‌پرست در جزیره ماداگاسکار زندگی می‌کنند. تا کنون، حدود ۱۶۰ گونه از این خزنده شناسایی شده است. گستره پراکنش آفتاب‌پرست از آفریقا تا جنوب اروپا، جنوب آسیا و سریلانکا امتداد دارد. این جانور در برخی مناطق ایالات متحده، از جمله هاوایی، کالیفرنیا و فلوریدا نیز مشاهده شده است. چشم آفتاب‌پرست با توانایی دید ۳۶۰ درجه، امکان مشاهده هر دو جهت را به طور همزمان فراهم می‌آورد. ساختار چشم این خزنده، متمایز از سایر خزندگان است و به آن اجازه میدهد تا به طور جداگانه و همزمان بر روی دو جسم متفاوت تمرکز کند و چشمان خود را مستقل از یکدیگر حرکت دهد.
آفتاب پرست
لغت نامه دهخدا
هر سوئی کآفتاب سر دارد
گل ازرق در او نظر دارد
لاجرم هر گلی که ازرق هست
خواندش هندو آفتاب پرست.نظامی.و صاحب صراح، شکاعی را به آفتاب پرست ترجمه کرده که آن را چرخه و چرخله و خارمهک و کافیلو و شوکةالعربیه و ابرةالراهب نیز گویند. || ورتاج. پنیرک. خبازی. نانکلاغ. ملوخیا. خبزالغراب. ملوکیه. || اسفراج. مارچوبه. مارگیا. هلیون. یرامیع. || هلل.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. (صفت ) کسی که آفتاب را پرستش کند، خورشیدپرست.
۳. (زیست شناسی ) گیاه علفی با کاسبرگ های پَهن گسترده و گل سفید: هر سویی کآفتاب سر دارد / گل ازرق در او نظر دارد لاجرم هر گلی که ازرق هست / خواندش هندو آفتاب پرست (نظامی۴: ۶۸۶ ).
۴. (نجوم ) از صورت های فلکی نیمکرۀ جنوبی، حِربا.
فرهنگ فارسی
خورشید پرست
فرهنگستان زبان و ادب
{Chamaeleon, Cha, Chameleon} [نجوم] صورت فلکی کوچک و کم نوری در نزدیکی قطب جنوب آسمان
دانشنامه عمومی
آفتاب پرست بدنی پهن دارد که از دو پهلو به هم فشرده شده است. این جانور دارای چشم های برجسته و بیرون آمده است که هریک به طور مستقل حرکت می کند و می تواند هم زمان جهات مختلف را ببیند. این جانور آهسته حرکت می کند و زبان چسبندهٔ بزرگی دارد که به بیرون پرتاب می کند و با آن حشرات را شکار می کند. دُم باریک و بلندی دارد و می تواند به دور شاخه ها بپیچد و جابه جا شود. همچنین می تواند به سرعت رنگ پوست خود را تغییر دهد و هم رنگ محیط خود شود.
تقریباً نیمی از گونه های آفتاب پرست در جزیرهٔ ماداگاسکار زندگی می کنند. تاکنون حدود ۱۶۰ گونه از آفتاب پرست شناخته شده است. آن ها از آفریقا به جنوب اروپا و نیز جنوب آسیا تا سریلانکا پراکنده شده اند. آن ها همچنین در ایالات متحده، مناطقی مانند هاوایی، کالیفرنیا و فلوریدا دیده شده اند.
چشم آفتاب پرست توانایی دید ۳۶۰ درجه را دارد و در یک زمان می تواند هر دو جهت را ببیند. چشم های آفتاب پرست متمایز از هر خزندهٔ دیگری است. آن ها می توانند به طور جداگانه و همزمان بر روی دو جسم متفاوت تمرکز کنند، که به آن ها اجازه می دهد تا چشمان خود را به طور مستقل از یکدیگر حرکت دهند.
هنگامی که آن ها طعمه را ببینند، هر دو چشم آن ها در همان جهت متمرکز می شود و دید آن ها بسیار تیز و عمیق می شود. آفتاب پرست بینایی بسیار خوبی در میان خزندگان دارند که به آن ها کمک می کند تا حشرات کوچک را از راه دور ( ۵–۱۰ متر ) شکار کنند. آفتاب پرست ها می توانند نور مرئی و اشعهٔ ماورای بنفش را ببینند. آفتاب پرست در معرض نور ماوراء بنفش سطح رفتار اجتماعی و فعالیت خود را افزایش می دهد و بیشتر تمایل به حمام آفتاب گرفتن و تغذیه دارد. همچنین به احتمال زیاد برای تولید مثل نیز به اشعهٔ ماوراء بنفش نیاز دارند.
زبان های پرتابه ای که ۱٫۵ تا ۲ برابر طول بدن آن ها است. آفتاب پرست برای شکار طعمهٔ خود که در فاصله ای دور قرار دارد از زبانش استفاده می کند. زبان آفتاب پرست ها عملکرد بسیار بالایی دارند و در ۰٫۰۷ ثانیه می تواند به شکار برسد. زبان آفتاب پرست عضله ای بسیار قدرتمند است که با ضربه به طعمهٔ آن را به سمت خود می مکد.
آفتاب پرست (سرده). آفتاب پرست ( به انگلیسی: Heliotropium ) سرده گلداری از خانواده گاوزبان ها، گاوزبانیان است که ۲۵۰–۳۰۰ گونه دارد که همه آنها با نام عمومی هلیوتروپیوم ( heliotropes ) شناخته می شوند.
آفتاب پرست (صورت فلکی). آفتاب پرست صورت فلکی کوچکی در آسمان جنوبی است. این صورت فلکی یکی از دوازده صورت فلکی بود که توسط پیتر دیرکسون کیسر و فردریک دی هاتمن در میان سال های ۱۵۹۵ و ۱۵۹۷ ایجاد شد و اولین بار در آسمانسنجی جوئان بایر در ۱۶۰۳ پدیدار شد.
آفتاب پرست (فیلم ۱۹۹۵). «آفتاب پرست» ( انگلیسی: Chameleon ( film ) ) یک فیلم است که در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به آنتونی لاپالیا اشاره کرد.
آفتاب پرست (فیلم ۲۰۰۸). آفتاب پرست ( مجاری: Kaméleon ) یک فیلم کمدی مجارستانی به کارگردانی کریستینا گودا است که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد.
آفتاب پرست (فیلم ۲۰۱۱). آفتاب پرست ( به تلگو: Oosaravelli ) فیلمی محصول سال ۲۰۱۱ و به کارگردانی سوراندر ردی است. در این فیلم بازیگرانی همچون ان. تی راما رائو، تمنا باتیا، شمس الدین ابراهیم، پایال غوش، رحمان، پراکاش راج، ویدیوت جاموال ایفای نقش کرده اند.
آفتاب پرست (کمیک). آفتاب پرست ( به انگلیسی: Chameleon ) یک شخصیت تخیلی و ابرتبه کارانه در کتاب های کامیک می باشد. این کاراکتر به دست استن لی و استیو دیتکو خلق شده و در مرد - عنکبوتی شگفت انگیز شماره اول ( مارس ۱۹۶۳ ) معرفی شد. او قدیمی ترین دشمن مرد عنکبوتی بوده است.
جدا از کتاب های کامیک، شرکت مارول از آفتاب پرست در دیگر کالاهای خود از جمله پوشاک، اسباب بازی، ورق بازی، انیمیشن های تلویزیونی و بازی های رایانه ای استفاده کرده است.
نام اصلی او دیمیتری آناتولی نیکولایویچ اسمریدیاکوو کراوینوف بوده و دشمن اصلی مرد - عنکبوتی است. وی همچنین برادر ناتنی سرگئی کراوینوف، معروف به کراون شکارچی، می باشد.
او که استاد تغییر چهره است، عضو گروه های ابرتبه کارانه ای چون کاگ ب، شش فاسد، دوازده فاسد، هایدرا، نابود کنندگان و خاندان کراوینوف است.
دانشنامه آزاد فارسی
آفتاب پرست. آفتاب پَرَست (chameleon)
هر کدام از ۸۰ گونه سوسمارهای تیرۀ آفتاب پرست ها. برخی گونه ها قدرت تغییررنگ بسیاری دارند که براثر فشار عصبی و تغییرات شدت نور و حرارت ایجاد می شود. انتشار رنگ دانه ها در لایۀ یاخته های زیر پوست رنگ آن ها را دگرگون می کند. دم این جانور بلند و قادر به گرفتن است و به جانور برای بالارفتن کمک می کند. بیشتر آفتاب پرست ها روی درخت زندگی، و بسیار آرام حرکت می کنند. زبانی بسیار بلند، جلورونده، و پوشیده از ترشحی چسبناک دارند که می تواند با سرعت زیاد، تا فاصلۀ بیست سانتی متر، به بیرون پرتاپ شود و حشرات را صید کند. چشم های این جانور روی برآمدگی های «مناره ای» قرار گرفته اند، مستقلاً حرکت می کنند و قادرند به سمت جلو بچرخند تا دید سه بعدی لازم برای «پرتاپ کردن» زبان را فراهم کنند. بیشتر آفتاب پرست ها در افریقا و ماداگاسکارزندگی می کنند. آفتاب پرست معمولیChameleo chameleon در کشورهای مدیترانه ای یافت می شود، دو گونه در جنوب غربی عربستان، و یک گونه نیز در هند و سری لانکا زندگی می کنند. برخی گونه های آفتاب پرست، مثل گونه افریقایی Chameleo bitaeniatus، بچه گذارند. جانور ماده نوزادی کامل را، که در غشایی قرار دارد، «می زاید» و غشاء بلافاصله پاره و جدا می شود.
آفتاب پرست (گیاهان). آفتاب پَرَست (گیاهان)(heliotrope)
گیاهانی علفی یا بوته ای از خانوادۀ گاوزبانیان۱، جنس Heliotropium. گل های سفید یا ارغوانی کوچک آن ها در گرزن های یک سویه ای متراکم شده اند. از این جنس بیش از ۵۰ گونه در نقاط گوناگون ایران یافت می شود.
ویکی واژه
(جانوری): جانور خزنده از راسته مارها که زبانی دراز، چشمانی بزرگ، و بدن و دُمی دراز دارد، به سرعت تغییر رنگ میدهد و همرنگ محیط می‌شود. حربا.
جانوری است شبیه به مارمولک، از رده خزندگان با زبانی دراز که از آن برای شکار حشرات استفاده میکند.
(گیاهی): گیاهی از تیره گاوزبان که در اراضی بایر روید، و گلهای کوچک و سفید و آبی دارد.
مجازاً زرتشتی، کافر.
جمله سازی با آفتاب پرست
از آن زمان که فتادش نظر بشمسه او شدآفتاب پرست آفتاب حربا وار
چشم مسلمان کش تو کافر مست است هندوی زلف تو آفتاب پرست است
گر آفتاب پرستند هندوان خوشباش که هندوان تو با آفتاب هم دوشند
