حالت انرژی به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن میزان انرژی یک سامانه فیزیکی کاملاً مشخص و پایدار باقی می‌ماند. این بدان معناست که سامانه در حالتی قرار دارد که تبادل انرژی با محیط اطراف خود ندارد و مقدار کل انرژی درونی آن ثابت است. در مکانیک کوانتومی، این مفهوم به ویژه اهمیت پیدا می‌کند، جایی که انرژی یک سامانه می‌تواند تنها مقادیر خاص و گسسته‌ای داشته باشد که به آن‌ها حالت‌های انرژی می‌گویند. هر یک از این حالت‌ها با یک مقدار انرژی معین و یک تابع موج خاص تعریف می‌شوند.
پایداری و مانایی انرژی در چنین حالتی به این معناست که سامانه تمایلی به تغییر خود به خودی به یک حالت انرژی دیگر ندارد، مگر اینکه تحت تأثیر یک نیروی خارجی قرار گیرد یا با محیط خود برهم‌کنشی داشته باشد که منجر به جذب یا انتشار انرژی شود. این ویژگی برای فهم رفتار اتم‌ها و مولکول‌ها و همچنین پدیده‌هایی مانند طیف‌های نشری و جذبی بسیار حیاتی است. در واقع، بسیاری از خواص مواد و واکنش‌های شیمیایی را می‌توان با در نظر گرفتن چگونگی توزیع الکترون‌ها در حالت‌های انرژی مختلف توضیح داد.
گسترش این مفهوم به حوزه‌های دیگر فیزیک و مهندسی نیز قابل مشاهده است. برای مثال، در ترمودینامیک، سامانه‌های ایزوله که تبادل ماده و انرژی با محیط ندارند، می‌توانند در حالت‌های انرژی پایداری قرار گیرند. در مهندسی، طراحی سامانه‌هایی که در حالت انرژی پایدار و پیش‌بینی‌شده عمل کنند، برای اطمینان از کارایی و ایمنی بسیار مهم است. بنابراین، درک عمیق از مفهوم حالت انرژی و پایداری آن، نه تنها برای فیزیکدانان، بلکه برای طیف وسیعی از دانشمندان و مهندسان از اهمیت بالایی برخوردار است.
